“Better safe than sorry”. Kjo eshte nje nga shprehjet qe e degjon here pas here ketu ne Kanada dhe qe do te thote: “me mire i sigurt, sesa te vije keq me vone”. Idea eshte qe per gjera qe nuk di sesi do te marrin, shmang ne maksimum rrezikun e asaj qe mund te vije keq. Dhe kjo mund te perdoret ndoshta ne cdo fushe te jetes, pervec se atyre qe merren me shpikje dhe u duhet te provojne edhe te rrezikojne. Ne kontekstin e sotshem ku debatohet nese duhet vendosur maskat mbrojtese apo jo, merr serisht kuptim. Ne ambjente te mbyllura ku perballohem me njerez e vendos masken edhe pse me bezdis -me mbushen syzet me avull 🙂 Por kur mendoj qe ndoshta njeri nga ata qe me kalojne afer mund te kete virus dhe teshtin ne ambjent ku une kaloj me vone – me mire te ruhem sesa te me vije keq. Desha te sjell ne vemendjen tuaj dhe nje teme tjeter kontradiktore. Jeta e perjetshme. Disa thone qe ka jete te perjetshme dhe te tjere thone qe s’ka. Disa duan te kete jete te perjetshme e te tjere u pelqen t’i marrin maksimumin e asaj qe kane mundesi te kesaj jete. Pa marre parasysh historite e njerezve qe kane perjetuar kthim pas vdekjes (qofte kjo klinike) apo Shkrimet e Shenjta – qe per mua jane mjaftueshem qe t’i jap vemendje, dua vetem te sjell argumentin “better safe than sorry”. Perpara ca vitesh po bisedoja me nje mik qe nuk besonte ne jete te perjetshme dhe i thashe pak a shume keshtu: “Kur ne vdesim fizikisht, ka mundesi qe te ndodhin dy gjera: 1) vazhdojme te jetojme pa trupin fizik, 2) jeta e individit ndalon. Nese ndodh Nr 1. atehere te dy do te perballohemi me nje realitet te ri, une e prisja kurse ti jo. Nese kjo do te ndodhe atehere eshte e vertete qe ata qe besuan ne Perendine do te vazhdojne te jetojne prane Tij dhe ata qe nuk e besuan do te shkojne larg tij ne nje vend me disa emra, por qe thone te njejten gje – vend trishtimi, vuajtjesh, pishmanesh. Do te ndodhe qe askush nuk do kaloje nga njera ane te tjetren. Pra nuk eshte dicka e kendshhme ta mendosh vuajtjen per nje kohe te gjate, apo perjetesisht. Nese ndodh Nr 2 atehere as une dhe as ti nuk do te kemi mundesi te reflektojme. Ti nuk mund te me vesh ne loje qe besova gjithe jeten dhe ju shmanga berjes te gjerave qe Perendise nuk i pelqenin dhe une nuk do te kem mundesi te kem keqardhje qe besimi im nuk ishte i vertete.
Pra kemi 50% mundesi qe njeri nga ne te jete i sakte. Secili prej nesh zgjedh se per cilen ane do luaj bixhos apo do investoje. Une kam zgjedhur njeren – Better safe than sorry.
“Jam krenar per ty” dhe “Jam krenar qe jam shqiptar”
Bibla nderkohe na flet qe te jemi ne alert lidhur me krenarine. Meqenese fjalet sherojne dhe vrasin, sqarojne dhe turbullojne, do perpiqem te sqaroj dallimin midis dy lloj krenarive. Po, jane dy lloj krenarish, nga njera te shmangesh dhe tjetren ta inkurajosh.
Po flas separi per te dyten qe ka me pak nevoje per sqarim.
Kur i thua femijeve, te afermve, miqve “jam krenar per ty/ju” dhe shprehen ne forme mirenjohjeje dhe inkurajimi eshte shume positive. Kur gruaja ime u diplomua me rezultate te shkelqyera ndersa kishte vec 4 vite ne Kanada dhe e filloi te mesoje anglishten prej zeros, une isha krenar per arritjet e saj. Te njejten gje sa here qe vajza ime sillte rezultate te mira ne shkolle apo ne arritjet e saj. Une kam qene krenar per arritjet e saj. Kjo lloj krenarie perkthehet edhe si nje lloj vleresimi per punen, perkushtimin e tjetrit. Puna eshte e mire dhe eshte nje detyre qe Perendia ja ka dhene njeriut qe nga fillimi, perpara se te mekatonte. Te punosh dhe te besh gjerat e duhura nen udhezimet e Perendise dhe per lavdine e Perendise eshte gje e mire dhe duhet jo vetem aprovuar por dhe vleresuar. Jo rralle prinderit mund ta kalojne pa dashje ate qe quhet krenari per arritjet duke kaluar ne mburrje. Jo ben qe jo rralle te degjosh deklarata krenare krahasuese, qe femijet shqiptare jane me te miret e shkolles aty ku jane ne diaspore. Jo rralle certifikata inkurajuese qe u jepen femijeve ketu ne Kanada nga shkolla, lexohen ne Shqiperi se arritje te jashtezakonshme shkencore dhe fryhet “krenaria” qe raca jone eshte race e zgjuar.
Krenaria e pare eshte ajo qe Bibla flet kundra. Fillon me konceptin kur gjithcka rrotullohet rreth nesh apo asaj qe e quajme tonen, qofte dhe identiteti.
Krenari e keqe eshte ndjenja e superioritetit lidhur me rendesine, meritat, dinjitetin, sjelljet -krahasuar me te tjere. Shpesh kjo vjen nga nje frike dhe pasiguri e pashprehur te identitetit qofte te hedhur poshte nga te tjere me dashje apo te pavleresuar sic deshirohet.
Kur individi ka ne qender jo Perendine por vetveten, atehere pret qe objekti i adhurimit te jete i perkryer – dhe kur perkryerja nuk eshte tek idhulli qe kemi krijuar atehere ne i japim vlera dhe shkelqim qe nuk e meriton, qofte duke e ngritur ate ne qiell ose duke u perpjekur te hedhesh me poshte te tjeret dhe arritjet e tyre.
Bibla ka shume vende ku permendet krenaria si gje e keqe:
Disa citime nga Fjalet e Urta
“Sytë krenarë dhe një zemër kryelartë, që janë llamba e të pabesëve, janë mëkat”Emri i krenarit pa cipë është: "tallës"; ai çdo gjë e bën me një mburrje të tepruar.(21:4,24)
“Ai që është zemërkrenar është i neveritshëm për Zotin; edhe sikur t'i shtrëngojë dorën një tjetri për besëlidhje, nuk ka për të mbetur pa u ndëshkuar.Përpara shkatërrimit vjen kryelartësia dhe përpara rrëzimit fryma krenare”. (16:5,18 )
“Nga krenaria rrjedhin vetëm grindjet, por dituria është me ata që u kushtojnë kujdes këshillave”. (13:10)
“Frika e Zotit është të urresh të keqen; unë e urrej kryelartësinë, arrogancën, rrugën e keqe dhe gojën e çoroditur”. (8:13)
“Kur vjen kryelartësia, vjen edhe turpi; por dituria është me njerëzit e thjeshtë”. (11:2 )
A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të. (26:12)
Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua. (27:2)
Psalmi 10:2-13 pershkruan me detaje se c’mund te beje dikush qe eshte krenar:
“I pabesi me kryelartësinë e tij ndjek me dhunë të mjerin; ata do të kapen nga vetë kurthet që ata kanë kurdisur, sepse i pabesi mburret me dëshirat e shpirtit të tij, bekon grabitqarin dhe përbuz Zotin. I pabesi, me arrogancën e fytyrës së tij, nuk e kërkon Zotin; tërë mendimet e tij janë: "Perëndia nuk ekziston".Rrugët e tij lulëzojnë në çdo kohë; gjykimet e tua për të janë shumë të larta, larg kuptimit të tyre nga ana e tij; ai përqesh gjithë armiqtë e tij. Ai thotë në zemër të tij: "Mua askush nuk më tund dot kurrë; nuk do të më ndodhë kurrë ndonjë e keqe". Goja e tij është plot mallkime, hile dhe mashtrime; nën gjuhën e tij ka ligësi dhe paudhësi. Ai rri në pritë në fshatra, vret të pafajshmin në vende të fshehta; sytë e tij përgjojnë fatkeqin. Ai rri në pritë në vende të fshehta si luani në strofkën e tij; rri në pritë për të kapur të mjerin; ai e rrëmben të mjerin duke e tërhequr në rrjetën e tij. Ai rri i strukur dhe i mbledhur, dhe fatzinjtë mposhten para forcës së tij. Ai thotë në zemër të tij: "Perëndia harron, fsheh fytyrën e tij, nuk do ta shohë kurrë". Çohu, o Zot; o Perëndi, ngre dorën tënde; mos i harro të mjerët. Pse i pabesi përçmon Perëndinë? Ai thotë në zemër të tij: "Ti nuk do t'i kërkosh llogari".”
Apostulli Pal i paralajmeron te krishteret qe te ruhen nga krenaria qe vjen ne forma te ndryshme:
“Dhe të gjitha këto gjëra u ndodhën atyre si shëmbull, dhe janë shkruar për paralajmërimin tonë, për ne që jemi në mbarim të epokët. Prandaj ai që mendon se qëndron më këmbë, le të shohë se mos bjerë”. (1 Korintasve 10:11-12)
“Sepse në qoftë se dikush mendon se është diçka, pa qenë asgjë, ai gënjen veten e vet. Dhe secili të analizojë veprën e tij dhe atëherë do të ketë arsye të mburret vetëm për veten e tij dhe jo lidhur me tjetrin”. (Galatasve 6:3-4)
Apostulli Jakob, gjysme-vellai i Jezusit nga nena nuk mbahej me te madh qe kishte lidhje gjaku me Jezusin por flet kundra krenarise:
"Perëndia u kundërvihet mendjemëdhenjve dhe u jep hir të përulurve". Nënshtrojuni, pra, Perëndisë, kundërshtoni djallin dhe ai do të largohet nga ju! Afrohuni te Perëndia dhe ai do t'ju afrohet juve; pastroni duart tuaja, o mëkatarë; dhe pastroni zemrat o njerëz me dy mendje! Pikëllohuni, mbani zi dhe qani; të qeshurit tuaj le të kthehet në zi, dhe gëzimi në trishtim. Përuluni përpara Zotit, dhe ai do t'ju lartësojë! Mos flisni keq për njeri tjetrin, vëllezër; ai që flet kundër vëllait dhe e gjykon vëllanë e vet, flet kundër ligjit dhe gjykon ligjin; dhe, po të gjykosh ligjin, ti nuk je zbatues i ligjit, por gjykatës”. (Jakobi 4: 6b-11)
Shikoni ketu sesi Jakobi e vendos krenarine ne veprim ne jeten e perditshme: dikush qe mendon qe di me shume dhe eshte me i mire se te tjeret dhe flet keq per te tjeret, kalon deri ne nivelin qe eshte ne gjendje te gjykoje. Krenaria nuk eshte nje shkalle e vetme, por eshte nje sere shkallesh qe fillojne me te paren – mosperulja e brendshme ndaj Perendise dhe ligjit te Tij.
Tek letra e Filipianeve apostulli Pal u kujton besimtareve:
“Mos bëni asgjë për rivalitet as për mendjemadhësi, por me përulësi, secili ta çmojë tjetrin më shumë se vetveten. Mos mendojë secili për interesin e vet, por edhe atë të të tjerëve. Kini në ju po atë ndjenjë që ishte në Jezu Krishtin, i cili, edhe pse ishte në trajtë Perëndie, nuk e çmoi si një gjë ku të mbahej fort për të qenë barabar me Perëndinë, por e zbrazi veten e tij, duke marrë trajtë shërbëtori, e u bë i ngjashëm me njerëzit; dhe duke u gjetur nga pamja e jashtme posi njeri, e përuli vetveten duke u bërë i bindur deri në vdekje, deri në vdekje të kryqit. Prandaj edhe Perëndia e lartësoi madhërisht dhe i dha një emër që është përmbi çdo emër, që në emër të Jezusit të përkulet çdo gju i krijesave (ose gjërave) qiellore, tokësore dhe nëntokësore, dhe çdo gjuhë të rrëfejë se Jezu Krishti është Zot, për lavdi të Perëndisë Atë”. (Filipianeve 2:3-11)
Kapitulli i dashurise, 1 Korintasve 13 na meson qe dashuria nuk krekoset. Pra nese dikush krekoset perpara te tjereve nuk tregon se po e ben nga dashuria, por nga aresyet qe i permendem me siper.
Ne fund le te kujtojme se cfare profetizoi Isaiah se cfare do te ndodhe ne diten e gjykimit te Zotit. Krenaria serisht shikohet si elementi me i rrezikshem qe njerezit do te mbajne deri ne diten e gjykimit.
“Vështrimi krenar i njeriut do të ulet dhe krenaria e vdekatarëve do të përulet; vetëm Zoti do të lartësohet atë ditë. Sepse dita e Zotit të ushtrive do të vijë kundër çdo gjëje krenare dhe kryelartë dhe kundër çdo gjëje që ngrihet, për ta ulur, kundër gjithë kedrave të Libanit, të lartë dhe të ngritur, dhe kundër të gjitha lisave të Bashanit, kundër të gjitha maleve të larta dhe kodrave të larta; kundër çdo kulle shumë të lartë dhe kundër çdo muri të fortifikuar, kundër gjithë anijeve të Tarshishit dhe kundër të gjitha gjërave të këndshme. Kryelartësia e njeriut do të ulet dhe krenaria e njerëzve të shquar do të përulet; vetëm Zoti do të lartësohet atë ditë. Idhujt do të hiqen plotësisht. Njerëzit do të hyjnë në shpellat e shkëmbinjve dhe në guvat e tokës përpara tmerrit të Zotit dhe shkëlqimit të madhërisë së tij, kur do të ngrihet për ta bërë tokën të dridhet”. (Isaiah 2:11-19)
Ne nje artikull tjeter do te shkruaj sesi vjen krenaria, por me sa u permend me siper besoj eshte e mjaftueshme te na vendose ne pozicion analizimi per te pare dhe rene dakort qe krenaria eshte nje pozicionim i brendshem i nje individi qe e shpreh me sjellje, me fjale, me vepra. Tek Perendia nuk ka krenari te tille ziliqare prandaj dhe besimtaret e vertete duhet ta identifikojne krenarine e keqe ne jeten e tyre dhe te ecin me perulesi perpara Perendise dhe njerezve.
Kjo eshte fjalia permbyllese e lutjes se mbretit te Judes kur ai dhe populli moren vesh qe tre ushtri ishin bashkuar per t’i sulmuar. ( 2 Kronikave 20: 12)
Ky ishte nje mbret qe nuk kishte frike nga lufta, kishte ushtare, ishte i pergatitur, por nga ana tjeter ishte i ndergjegjshem per friken qe e kish zene per shkak te epersise qe kishin kundershtaret.
Ky mbret, Jehozafati, konsiderohet si nje nga mbreterit e mire, qe bene ate qe ishte e duhur ne syte e Zotit. Ky ishte mbret qe kishte besim te Zoti dhe po e tregon kur po lutet.
Nganjehere ne papjekurine tone, ne mund te mendojme qe perderisa une kam besim, asgje nuk me pengon. Kjo deklarate eshte e bukur kur behet te djelave nga podiumi apo ne studimet biblike, por realiteti eshte i tille qe betejat fitohen me dicka me shume se deklaratat.
Ajo qe dua te them ketu eshte qe pavaresisht se Mbreti ishte besimtar, kishte ushtri, dinte te luftonte, prape se prape ai i kerkoi Perendise per ndihme. Ai kerkoi sic paraardhesi i tij, Solomoni – per urtesi. Te marresh vendimet e duhura kerkon shume urtesi dhe kushdo qe ka marre vendime ne jeten e tij, do kuptoje pergjegjesine e vendimeve kur jetet e te tjereve jane ne duart e tua.
Mbreti u perul duke bere nje deklarate: “Nuk dime cfare te bejme” – pra “nuk kemi Zot asnje plan per te arritur fitoren”. Ky mbret ashtu sic duhet te jemi dhe ne, nuk e shikonte luften si dicka qe duhet bere, pa pergjegjesi nese humb apo fiton. Nganjehere ne mund t’ia veshim vullnetit te Zotit, ate qe varej nga ne: qofte pergatitja, pertacia, nenvleftesimi, apo mungesa te ndryshme. Ketu mbreti po kerkon fitore mbi armiqte, jo thjesht nje beteje me nder. Kjo duhet te na motivoje ne, duke ditur qe Perendia do qe te na jape fitore.
Nuk dime cfare te bejme – eshte nje dorezim. Dhe te dorezohesh perpara Zotit eshte gjeja e duhur kur nuk di se cfare te besh. Kjo eshte shenja e perulesise.
Krenaret perkundrazi edhe kur nuk e dine se cfare duhet te bejne, prane bejne dicka, sepse nuk mund ta pranojne qe nuk dine se cfare te bejne.
Syte i kemi drejtuar nga ty. – Kjo eshte me shume sesa deshperim, nuk eshte vec, “nuk dime se cfare te bejme”. Tregon qe ata besonin qe Perendia kishte rrugezgjidhje per ta. Dhe historia tregon qe Perendia kishte rrugezgjidhje dhe u dha nje fitore ne nje menyre te paimagjinueshme. Ju ftoj ta lexoni gjithe kapitullin.
Nese sot apo ne nje nga ditet ne vijim do te ndjeheni sikur nuk dini cfare te beni, thuaja Zotit. Ai ka rrugezgjidhje. Sille situaten perpara Tij dhe prano qe nuk ke ide fitimtare. Dhe lejo qe Perendia te pergjigjet ne menyra te ndryshme. AI mund te flase direkt ty, permes dikujt tjeter, apo duke lexuar qofte nje pjese biblike apo nje material tjeter. Enderrat dhe vizionet jane specialiteti hyjnor-mundet Perendia te drejton permes tyre. Femijet e Perendise nuk jane supozuar te enden pa urtesi dhe duke marre vendime kuturu. Ai do e drejtoje popullin e Tij.
Nese po, ne cfare konteksti e keni menduar? Une kam pare tre kontekste te kesaj analize ne jeten time: 1) kur dikush gabon ndaj meje, 2) kur une gaboj ndaj dikush tjeter, 3) kur une gaboj ndaj Perendise.
Nuk di per ju, por shpesh une kerkoj me shume falje tek te tjeret, por kerkon pendim nga te tjeret. Pse? Sepse une shoh nje ndryshim midis “me fal” dhe “pendohem”.
“Me fal” perdoret kur personi ben dicka gabim ndaj dikujt tjeter.
“Pendohem” eshte kur personi e kupton qe ka bere gabim dhe e ndan mendjen te mos e beje me – pra te ktheje rruge.
Mendoni kete analogji: Ti ke marre dike ne makine per ta cuar ne nje destinacion. Ne bisede e siper ti harron dhe kujtohesh qe e ke kaluar destinacionin. Cfare do te besh? Nese ti kerkon vec falje, do e lesh personin aty dhe do vazhdosh rrugen tende. Nese do te pendohesh, atehere do i kerkosh falje dhe do kthehesh per t’a cuar personin ne destinacionin e duhut.
Apo nese je me dike dhe e demton nga pakujdesia. te kerkosh falje eshte t’i tregosh sesa keq te vjen per pakujdesine dhe demin e bere. Ndersa te pendohesh do te thote qe e ndihmon personin e lenduar dhe e regjistron ne mendjen tende qe here tjeter nuk ka per te ndodhur me, sepse do te jesh i kujdesshem.
Nganjehere me vajzen time kemi patur diskutime pas nje gabimi te saj. Kur e kuptoj qe ka qene gabim ajo ka kerkuar falje. Por pasi gabimi eshte perseritur here pas here dhe gjithmone ajo kerkon falje, nje dite e pyes: “per cfare po kerkon falje, sepse u kape ne gabim, sepse une u lendova, apo sepse ajo qe po ben eshte gabim?”
“Me fal” shpesh behet kur kuptojme qe tjetri eshte lenduar prej gabimit tone, por “pendimi” eshte kur e kuptojme qe veprimi yne eshte gabim dhe vendosim te mos e bejme me.
Po te krahasojme nje tregim qe Jezusi pershkruan ne Bibel mbi nje fetar dhe nje taksidar, Ai ve ne dukje qe taksidari u largua i falur, sepse ishte i penduar, ndersa fetari jo, sepse nuk arrinte ta shikojne gabimin e vet.
Heren tjeter kur ti gabon nga Zotit apo njerezve, kontrollo veten dhe shiko nese po kerkon falje apo po pendohesh!
Cdo besimtar kristian ka dhe duhet te kete yll polar te jetes se tij Jezusin dhe mundohet ti ngjaje sa te mundet atij. Jezusii megjithse ishte i barabarte me Zotin perseri erdhi ne toke ne menyren me modeste te mundeshme dhe kur u rrit dhe filloi sherbesen hoqi dore nga privilegjet legjitime qe i takonin. Kulmi i peruljes se tij arriti me bindjen ndaj te Atit per t’u kryqezuar per mekatet tona ne mes te dy krimineleve. Kur kujtojme kete standart shume te larte te peruljes se Jezusit ne reflektojme rreth vetes, atyre qe na rrethojne dhe atyre qe na drejtojne.
Ne ditet e sotme nje lider model qe frymezon te tjeret quhet Sherbyes Lider (Servant Leader). Une mendoj qe Jezusi ishte personifikimi i nje lideri te tille qe ndryshoi ne menyre revolucionare konceptin mbi Krijuesin, boten, dashurine dhe moralin. Ndermjet te tjerash perulja eshte nje nga karakteristikat me dalluese te Jezusit.
Po ne si besimtare deri ku mund te shkojme ne peruljen tone?
A ka rrezik te keqkuptohemi nga bota si te dobet?
A eshte perulja dobesi apo fuqi?
Ketyre pyetjeve mund ti pergjigjemi secili sipas eksperiences personale dhe njohjes dhe besimit ne Fjalen e Shenjte. Ne jeten e perditeshme njerezit qe nuk jane besimtare jane te prirur t’a konsiderojne peruljen si dobesi. Megjithate mendoj qe ka raste miqsh qe te njohin mire dhe e dine qe nuk je i dobet pasi e ke deshmuar me prova. Kam pershtypjen qe ata cuditen me qasjen e nje besimtari ne nje situate te caktuar. Ata vertet mund te befasohen kur ju pergjigjesh me perulesi dhe respekt nderhyrjeve te tyre gjykuese dhe sfiduese. Perulesia tek ne ka limite njerezore dhe menyra me e mire do te ishte te evitojme kontaktin me njerez me energji negative dhe me egoizem te theksuar. Me e mira do te ishte qe ne te influenconim dhe t’i ndihmonim njerez te tille nese jane te gatshem dhe e mirepresin ndihmen tone. Ata mund te mos jene te gatshem ne rrugetimin e tyre dhe ne nuk duhet te dekurajohemi. Megjithate ne duhet duam te tjeret dhe te mundohemi t’i ndihmojme. Por ne te njejten kohe te ruajme veten dhe te bejme kujdes kur ndajme me dike shembuj nga jeta jone. Nese ata jane te gatshem qe te degjojne nje keshille a nje bekim nga ne besimtaret, ata do te kuptojne nevojen e tyre per driten dhe fjalen e Zotit. Ka raste kur dikush eshte ne erresire dhe nderkohe qe mendon se jemi ne. Ne kete rast mirkuptimi eshte shume i veshtire. Sepse po t’i pergjigjesh atij me te njejten monedhe do te thote qe do te shkosh dhe vete ne errresire. Kjo eshte menyra me e keqe e qasjes te cilen duhet ta evitojme sa me shume. Aishtaini thoshte per nje rast te tille “Njerezit e dobet hakmerren, te fortet falin dhe inteligjentet injorojne”. Falja eshte cliruese dhe me e mira eshte kur ja ben te ditur personit qe e ke falur. Kjo eshte nje lloj perulje e cila demonstron menaxhim te egoizmit dhe nje besim te pandalur tek Zoti. Ka raste qe personi qe ne falim nuk e meriton faljen tone. Po ne te njejten kohe ne meritojme te jemi te lire. Dhe qe te fitojme lirine duhet te falim. Kjo eshte menyra qe ka mundesi qe te clirohemi nga veshtiresite dhe te vazhdojme te qete jeten pasi kjo eshte dhe nje kerkese e Jezusit per ne tokesoret. Ne kete rast ne demonstrojme vertet forcen e nje besimtari qe ben ndryshim ne komunitet. Pra, ne kete menyre duke qene te perulur dhe duke falur ne demostrojme ne te njejten kohe fuqi mbinjerezore. Kjo pasi fuqise sone ne kete rast i shtohet dhe ajo e Jesusit.
Ndersa 50% e martesave, (nuk po perfshij dashurickat, fejesat apo lidhjet e pa zyrtarizuara) perfundojne ne ndarje – nuk kerkon zgjuarsi te madhe te besh pyetjen e madhe: “Pse?”Sociologet, teologet,psikologet, bankieret, etj etj do te dalin me nje pergjigje qe patjeter eshte faktor i asaj qe ndikon ne ndarjen e dy personave qe fillojne nje bashkeudhetim kryesisht nga dashuria. Si mundet pra te kemi nje marredhenie te qendrueshme, kur edhe dashuria nuk mjaftoka? Apo mos ka me shume se nje nivel dashurie dhe shumica ngelin ne klasen e pare te shkolles se dashurise?Une po jap kendveshtrimin tim. Marredheniet nuk ecin perpara kur individet kane ne qender te botes se tyre vetveten. Vizioni i tyre per jeten jane vetvetja dhe te tjeret rrotull i sherbejne vizionit individual. Dje po lexoja nje artikull lidhur me ciftet qe ishin divorcuar dhe ende jetonin ne te njejten shtepi sepse i kishte kapur situata me COVID. Nje cift kishte mbi 15 vjet martuar me 2 femije dhe me cuditi ajo qe gruaja tha mbi aresyen e kerkimit te divorcit. Burri kishte vendosur te ndryshonte karriere, nga mesues ne fushen e muzikes. Ajo nuk mund ta ndiqte ate ne enderrat e tij dhe kishte kerkuar divorc. Pa ditur detaje te tjera, (sepse cdo ndarje fillon me keputjen e disa fijeve ne fillim por ndarja eshte e padukshme, sepse ende ka 2-3 fije qe e mbajne lidhjen) m’u duk absurde qe te kerkosh divorc sepse bashkeshorti po kerkon te arrije nje enderr te tij. Nganjehere detaje sic ndryshimi i profesionit mund te beje qe te keputet fija mbajtese. Disa mund ta quajne kete gje si te drejte individuale, dhe padyshim eshte nje e drejte, por dashuria per tjetrin ben qe te besosh dhe te inkurajosh enderrat e personait qe po ben udhetimin. Pergjegjesia per te bashkejetuar me dike qe nuk i permbush gjithe pritjet e tua, eshte komplekse. Te gjithe kemi nje ego, nje deshire per te arritur diku, dicka. Kam degjuar histori ketu ne emigracion kur cifti i sapo ardhur vendos qe burri te punoje ne pune ndertimi dhe gruaja te shkollohet. Kur gruaja arrin te gjeje nje pune “zyre” dhe burri vazhdon te kthehet i lodhur nga oret e sterzgjatura, duke harruar qe ndoshta nuk duhet te punoje aq fort sa ne fillim, bashkeshortja ka gjetur hobi dhe deshira per te shijuar jeten ku burri nuk eshte i perfshire. Keto lidhje nuk perfundojne ne divorce patjeter, por kjo martese i ka keputur shume fije dhe kushedi se kush eshte fija me e forte qe e mban. A e ke pyetur ndonjehere veten se cfare e mban te forte lidhjen tuaj? Ne Bibel eshte nje varg qe te ben te mendosh: “Nje litar tresh nuk keputet lehte”. Idea eshte nje ne nje martese duhet perfshire i treti-Perendia per ta bere martesen e qendrueshme. Kur secili prej partnereve eshte i lidhur me Perendine dhe tjetrin, lidhja behet me e forte, kur keputet marredhenia me partnerin, marredhenia me Perendine te ndihmon per te mos u keputur menjehere. Dashuria eshte nje ngjites i jashtezakonshem dhe mungesa e dashurise ne cift ben qe litaret te keputen. Dashuria per tjetrin mund te thahet nese nuk ujitet, nese nuk ka kujdes, nese vijne ndikime te jashtme qe nuk i jepet vemendje. Por nese Perendia eshte i perfshire ne cift-sa me shpejt, me mire-atehere edhe sikur nje prej partnereve ta mbaje marredhenien me Perendine te forte, mundesia e prishjes se lidhjes eshte shume here me e vogel. Sigurisht nuk po flas per rastet ku dhuna dhe elemente te ngjashem jane te perfshire, por ne rastet kur ftohtesia dhe mosmarreveshje, nuk arrijne te sqarohen ne kohe. Ne kohe. Cdo gje qe behet ne kohen e duhur eshte destinuar te jete e suksesshme. Mos prit te prishet gjithcka, duke mbyllur syte kur ti sheh shenja brenda vetes ose tek partneri/ja dhe nuk do qe te mendosh qe jane problematike. Keshillohu me njerez te besueshem qe japin keshillla sipas Fjales se Perendise. Ndoshta eshte koha ta rilexosh Biblen dhe te forcosh litarin tend me Perendine. Mos prit krizen por parapriti asaj. Ler dashurine e Perendise te pastroje nga egoizmi dhe te zhvilloje enderra dhe plane te shendetshme ku ti nuk ke nevoje te sakrifikosh njerezit e dashur. Mendo per kete sot
Kjo eshte nje nga pergjigjet qe marr nga vajza ime kur i them qe duhet te beje dicka qe eshte e rendesishme apo qe e ka detyrim qe ta beje, qofte detyra shtepia apo te shkolles. “Do perpiqem babi!” Pas shume kohesh qe e degjoj kete pergjigje kam arritur ne konkluzionin qe kjo pergjigje eshte nje forme e zbutur e JO apo ndoshta, por per shkak te deshires te moslenduares se ndjenjave apo te frikes se mosmarrjes se ndonje disiplinimi per mosdeshire, eshte gjetur nje pergjigje me pozitive sesa ndoshta.
Pra, nese pyetesh me vone, pergjigja eshte “u perpoqa”. Jam i sigurte qe ka raste kur nnjerezit perpiqen per te realizuar nje gje, por duke marre parasysh qe tani pergjigjet tona nuk jane me bardh e zi, por te kujdesshme – le ta mbajme mire me te gjithe, kemi pershtatur shprehje qe kishin kuptim tjeter me pare dhe tani po i ndryshon kuptimi.
Do perpiqem! A ju ka ndodhur te degjoni dike t’ju thote kur ju e pyesni per te bere dicka? Si jeni ndjere? A keni menduar qe personi do e beje ate gje?
“Do perpiqem” eshte nje justifikim i thene perpara perpjekjes. Me pare njerezit do te thonin po do ta bej dhe nese deshtonin, do te thonin “me fal, u perpoqa por nuk arrita ta bej”. Une mendoj qe kjo ka lidhje me ate qe ne quajme genjeshtra te bardha. Nje person qe eshte mesuar te mos e mbaje fjalen por nga ana tjeter gjithmone gjen justifikime pse nuk e beri, e ka shume te lehte te jete gojeembel, ndoshta me deshire per te mos ofenduar, dhe te ngrere pritjet e personit tjeter.
Imagjinoni kur punedhenesi ju kerkon qe te jeni diku te nesermen dhe ti i thua: “do perpiqem”.
Imagjinoni kur gruaja te thote hajde me merr ne oren 8 tek puna, se nuk ka autobuse, dhe ti i thua: “do perpiqem”.
Imagjinoni kur Jezusi thote: “Hajde tek une qe ta heq barren tende” dhe ti i thua “do perpiqem”.
Ndoshta eshte koha te behemi me te ndershem me veten dhe te tjeret. Jezusi thote qe mos beni as premtime, as betime dhe mos zini koken e askujt kur pergjigjeni, por thjesht PO dhe JO.
Ne eksperiencen time, mund te them qe 95% te rasteve kur me eshte kerkuar te bej dicka, pergjigjen e kam patur ne moment. Per kete aresye po perpiqem t’i them njerezve JO kur nuk arrij te perkushtohem, duke shprehur keqardhjen – qofte kjo kur kerkohen koha ime dhe parate e mia, si dy gjerat kryesore qe njerezit me kerkojne.
Ju ftoj te reflektoni dhe te mendoni dy here perpara se t’i thoni tjetrit “do perpiqem”.
Ky artikull eshte shkruar nga nje miku im Prof. Dr. Musa Ahmeti i cili sebashku me gruan Etleven jetojne prej vitesh ne Budapest. Jane te dy specialiste te studimeve mesjetare. Artikulli i meposhtem eshte botuar separi ne Gazeten Dielli. Po e rivendos ketu sepse ka informacion me vlere dhe nje perjetim i vecante.
Budapesti është një nga metropolet më të bukura të Europës. Është shumë i veçantë me arkitekturën perandorake mesjetare dhe atë bashkëkohore, me një popullsi të civilizuar me kulturë të lartë dhe shumë miqsore, e cila shquhet për traditën e solidaritetit dhe respektimin rigoroz të ligjit. Qyteti frymon lirshëm me Danubin që e ndan përmes, me urat e bukura që lidhin dy brigjet, dy jetët, të lashtën me bashkëkohoren.Nuk e kishim menduar ndonjëherë që këtë qytet me një mori turistësh, me një gumëzhimë e lëvizje njëzet-e-katër-orëshe ta shikonim të boshatisur: pa lëvizje, pa njerëz, pa turistë, pa studentë e nxënës, pa qytetarë e mysafirë nga të katër anët e botës. Edhe kjo ndodhi! Ndodhi atëherë kur më së paku pritej. Lajmet për përhapjen e një Pandemie në shkallë botërore, në Hungari, në përgjithësi, dhe në Budapest, në veçanti, u pritën me dyshime derisa “kurba” filloi të pushtojë qytete e shtete. Qeveria hungareze mori masa të menjëhershme. Filloi aplikimi i lëvizjeve të kufizuara, gjë e pamenduar ndonjëherë, kujdesi i shtuar dhe përfundimisht mbyllja. Qyteti nuk frymonte më me gjallërinë e mëparshme. Rrugët e bukura, që shkëlqejnë nga pastërtia mbetën bosh! Nuk kishte as edhe një njeri të vetëm, përveçpolicisë. Banorët e Budapestit, filluan të zbatojnë me përpikmëri dhe korrektësi tërë udhëzimet qeveritare. Mbyllja në apartamente, shtëpi e vende të tjera u menduan se do ishin për një kohë të shkurtër, të përkohshme. Nxënës e studentë, punëtorë e bujqër, turistë, mysafirë etj, u mbyllën me një qetësi të admirueshme duke u kujdesur për shëndetin e tyre fillimisht dhe të tjerëve pastaj.
SHQIPTARËT NË BUDAPEST
Ne, një familje shqiptare, e ndodhur mu në zemër të Budapestit (në sheshin e Bazilikës), e përjetuam boshllëkun e pamenduar ndonjëherë, mjaft rëndë. Të mësuar me lëvizje të shumta, me punë në shkollë, universitet dhe angazhime të tjera ditore publike e zyrtare, u ndodhëm të befasuar. Komunikimi me shqiptarët që jetojnë në Budapest e Hungari, ishte vetëm me celularë! (Në Hungari jetojnë rreth tri mijë shqiptarë. Pjesa dërmuese janë bukëpjekës nga Kosova, disa familje nga Shqipëria, një numër i vogël nga Maqendonia dhe Lugina e Preshevës. Në këtë numër nuk janë llogaritur edhe rreth 350 studentë nga trojet shqiptare në të gjitha nivelet e studimeve të cilët janë krenaria jonë). Nga dita e parë e deri me sot, për fat të mirë, sipas informatave që ne kemi, nuk kemi asnjë të infektuar, e as të vdekur në komunitetin shqiptar në Hungari.Nga dritarja e apartamentit shikonim (duke filluar që nga 11 marsi) ardhjen e pranverës! Lulet e gjethet që zbukuronin rrugët dhe Sheshin e Lirisë që e kemi afër. Kjo ishte pakuptueshme për ne, si lulet, gjethet, bari dhe aromat e mrekullueshme pranverore të mos i shijonim dot. Ti shikonim, por mos t’i preknim, mos t’i ndjenim? Fëmijët filluan mësimin në platformën shkollore “Online” ashtu si edhe Etleva. Ne, me Etlevën, për të “vrarë kohën” iu kthyem mesjetës. Kjo sikur na bënte të shikojmë Budapestin nga një prespektivë tjetër, të rëndë, të zymtë dhe shumë krenar.
Nuk po kontrollonim kohën, nuk po pajtoheshim me mbylljen brenda apartamentit, por duke parë të tjerët, fqinjët, kolegët, mjekët… policët, e mbanim veten, me shpresë se neser do kemi një “lajm të mirë” që kjo “ëndërr e keqe dhe e papritur” iku. Ditët po iknin njëra pas tjerës, filluan numërimet e të infektuarve, të të shëruarve dhe të vdekurve! (Gjej rastin të shënoj informacionet zyrtate për Hungarinë rreth Pandemisë COVID 19: në karantinë: 8.805 persona, të infektuar: 4.027; të shëruar: 2355 dhe të vdekur: 551). Edhepse vetëm 250 metra larg Universitetit, apo 375 metra larg Danubit, ne filluam të lëshonim imagjinatën tonë, se si ishin apo dukeshin ato… dhe të tjerat, sheshet, rrugët, klubet, parqet, shkollat, këndet e lojërave, palestrat e shumta sportive, llixhat e mrekullueshme me ujin e tyre kurues, metrotë, dyqanet, restorantet… Na dukej sikur nuk kishim qenë ndonjëherë…
LIRIA PAS MBYLLJES
Dhe pas 64 ditësh mbyllje (më duket fjalë e rëndë izolim total) filluam të frymonim! Dalja e parë, ishte e çuditshme! Nuk po mësoheshim me dritën e fortë të diellit, me ajrin që të përkëdhelte me dashuri, sikur dëshironte të largonte tërë ato ditë zymtësi apartamenti. Çuditërisht, bashkëqytetarët ishin tërë me maska, me doreza, me syze (një modë e re do thoshte Hana)… uleshin në distancë, mbanin radhë kudo dhe kishin fituar një durim të pabesueshëm… Kjo na bëri shumë përshtypje. Kishim afër furrtarët hasjanë, miq e shokë të Argit. Na kishte marrë malli për ta, për Kamerin, Dinin e vëllëzërit e tjerë, të cilët gatuanin sipas porosisë për ne dhe të tjerët. Ishin të palodhshëm, të dashur dhe shumë korrektë.
Pamë Danubin nga Ura e Luanëve. Ishte i qetë. Nuk kishte as edhe një anije, varkë apo motoskaf! Nuk e kishim parë asnjëherë më parë të tillë… Buzë tij, qëndronte hijerëndë “Ura e Luanëve,” “Akademia Hungareze” dhe “Kisha e Shën Anës” të ndërtuara nga filantropë e biznesmenë shqiptarë, dy të parat nga familja e mirënjohur Sina dhe e treta (kisha e Shën Anës nga prifti shqiptar Gjergj Vladani). Rrugës, edhepse ishin hequr masat e ndalimit të lëvizjeve, nuk kishte lëvizje, turistë, qytetarë…. Jo vetëm në rrugë e kudo përreth, por edhe në shpirt ndjehemi bosh tha Ina me humorin e saj të hollë.
OPTIMIZËM: UNË JAM RRUGA, E VËRTETA E JETA
U ndalëm para Bazilikës, nga ku shihnim dritaret e apartamentit tonë, duke shikuar mbishkrimin ballor: “Ego sum via veritas et vita. /Unë jam rruga, e vërteta e jeta“ e ndjemë se sa të afërt kishim qenë me Zotin. Tërë kohës, me përkushtim e dëshirë kishim lexuar librat e shenjtë të kohës, por edhe të mesjetës. Dokumentet, dorëshkrimet, inkunabulat, librat antikuarë, të cilët mbushin raftet e bibliotekës sonë. Lexuam edhe mënxyra nga e kaluara që më parë, na dukeshin si përralla. Tani që i përjetuam vetë, besimi në Zotin, në të vërtetën, në shpirtin e shenjtë u bë diçka e kapshme, e afërt dhe e dashur thënë më mirë e pandashme në jetën tonë të mbetur për ta jetuar.Gjatë tërë kohës, prej më shumë se dy muaj (saktë 64 ditë), frika e vdekjes ishte e pranishme te shumica e atyre me të cilët bisedonim. Një frikë nga ajo që nuk kemi qenë të mirë, nuk kemi bërë vepra të mira, nuk kemi respektuar dhe nderuar tjetrin sa duhet, nuk kemi besuar sa duhet në Zotin, po na gërryente nga brenda. Qetësia e vetme ishin librat e shenjtë.
BASHKË GJITHNJË E MË TË FORTË
Jeta, dëshira për të jetuar, u bë një nga qëllimet parësore, duke bërë çfarëdo që na jepte rasti për të mundur të keqen. Solidarizimi, bashkëpunimi, adhurimi u bënë gjëra të përditshme. Ne filluam të kuptojmë dhe shikojmë botën me një sy tjetër. Kjo gjë, sot na bën të ndjehemi, shumë më të përgjegjshëm për besimin, për Zotin, për të vërteten, duke ndjerë se bashkarisht mund të ngadhnjejmë mbi të keqen. I gëzohem qëndrimit të mrekullueshëm të Inës, Argit e Hanës, të cilët me sjellje shembullore na ndihmuan të përballoljmë më lehtë çdo gjë, dhembje, mërzi, dashuri, pritshmëri…
Sot, shikon më pak lëvizje se një vit më parë; shikon bashkëqytetarë që me durim presin radhën në dyqan, në klub, në metro, në bus… kudo:një ves ky i ri i sjelljes së njerëzve i imponuar nga e keqja, që po duket se po bëhet përditshëri.Nga këtu ne ndjekim zhvillimet në Shqipëri e Kosovë e gjetiu. U gëzuam kur morëm informacion se me datën 15 qershor mund të udhëtohet me avion në Tiranë e Prishtinë. Ndjejmë mall, për familjarët, të dashurit tanë, kolegët e punës, stafin, gjuhën… për çdo gjë.
Jeta ka filluar t’i kthehet normalitetit, ngadalë, por me hapa të sigurtë. Rrugët, sheshet, klubet, bibliotekat, arkivat, universitetet, shkollat, muzetë, llixhat… kanë filluar të hapën ose po bëhen gati të hapen.Sjellja e bashkëqytetarëve budapestas është e mrekullueshme! Kemi ndryshuar të gjithë. Ndjejmë përgjegjësi për tjetrin, kuptojmë më mirë hallexhiun, respektojmë më shumë veten dhe ligjin… të gjitha këto, për hir të një të ardhmeje të bukur, të ndritshtme, për hir të jetës!
Perpara ca vitesh u takova me dike qe jeton ne anen tjeter te Kanadase. Miq te perbashket, qellim i perbashket. Ngjitem ndersa beme biseda. Te dy me nga nje femije te se njejtes moshe. Ai i me i madh se une, femije i nje inxhinieri qe kishte pare shume vende te botes qe femije per shkak te punes se babait. I lindur ne nje nga vendet skandinave dhe i vendosur perfundimisht ne nje nga provincat e Atlantikut. Vjen here pas here ne Toronto sepse takon dy here ne vit prinderit pleq qe jetojne ne nje fshat ne veri te Ontarios. Dhe gjithmone gjen kohen qe te me takoje aty ku mua me ka ardhur per mbare. Person me dy universitete, me te pakten 4 gjuhe te huaja me sfidoi heren e pare kur erdhi ne shtepine time. Sandale, xhinse te zbardhura dhe nje bluze me disa vrima te dukshme. Nuk thashe gje heren e pare, por e vura re dhe nje here tjeter. Me beri serisht pershtypje dhe serisht nuk i thashe gje. Mendova: “Inxhinier miku, dhe nuk e ka vrare mendjen te veshe nje bluze tjeter”. Nuk ishte nje nga bluzat qe jane grisur apo brimosur qe ne fabrike si pjese e modes se fundit. Ishte bluze e perdorur shume here, e paster por e brimosur.
Fakti eshte qe edhe une kam ca bluza qe nuk i vesh jashte shtepise, ca me njolla, ca me jake te rrudhosur dhe tek tuk ndonje qe eshte brimosur nga shumeperdorimi. Une e kam shume bezdi te hedh gjera qe mund te perdoren.
Por me del parasysh ai: OPINIONI. Cfare do te thone te tjeret po te shohin qe une po vesh nje bluze demode, te vjeter apo dhe me vrima? Kushedi sa fytyra me dalin perpara me mimiken e tyre te vecante qe dhe pa fjale me thone: “Edhe ti me bluze me vrima? Hajt se te jap une bluza, vec mos me dil ashtu”. Ajo qe dua te them me kete histori te vertete eshte sesi e shohim ne veten dhe te tjeret. Personalisht kam arritur ne nje pike qe vleresimi ose mosvleresimi i te tjereve ka shume pak ndikim ne ate qe une bej dhe them. Aq me pak “kodi i veshjes”. Qe kur u bera i krishtere m’u happen syte te shikoja kotesine e te investuarit ne pamjen e jashtme, kur e brendshmja qelbet.
I kuptoj aresyet e dikujt qe perpiqet te vishet trendy dhe deri diku jam dakort qe te vishesh bukur, por a ka kufinj dhe udhezime? Vite me pare me kujtohej kur vajzat dilnin te blinin buke tek lagja dhe visheshin si per xhiro. Edhe pa qene nevoja per te pare revista, apo modele vezhgimi i njeri-tjeterit pa kuptuar krijon nje lloj mode dhe pa kuptuar secili perpiqet te vishet ne ate menyre. Bluza te shtrenjta qe kane simbolin apo emrin e nje kompanie. Po ashtu aksesore te llojeve nga me te ndryshme ku me shume kushton emri sesa materiali.
Miq, kur vishni rrobe firmato, a po vishni rroben apo po i tregoni botes qe ke mjaftueshem leke, per te blere edhe nje rrobe te tille? Pavaresisht se jane kode te shkruara dhe te pashkruara sesi mund te vishesh ne vende pune apo kur shkon diku, ajo qe une po ftoj per te reflektuar eshte sesa vemendje i japim pamjes se jashtme sidomos kur e dime qe do jemi nen vezhgimin e te pakten nje personi.
A je i/e lirshem te vishesh ashtu sic ti ke deshire apo presioni e asaj qe presin te tjeret te ben te dalesh nga vetvetja?
A investon kaq shume per ate qe te tjeret shohin sa harron te kujdesesh per njeriun tend te brendeshem (njohuri, dituri,etj)?
A mos ndoshta ti mendon qe gjithcka ne jete eshte siperfaqesore, si veshjet, marredheniet me te tjere, qofte dhe me pjesetaret e afert te familjes?
Ndoshta sot gjen nje bluze me vrima dhe mbaje neper shtepi, apo ne oborr, apo duke bere nje ecje ne rruge. Shiko nese njerezit do te respektojne njesoj. Ndoshta eshte koha te testosh miqte e vertete, dhe per kete kerkohet vec te veshesh nje bluze me vrima.
Në fillim Perëndia krijoi materien, atë që ne shohim dhe atë që ka prodhuar atë që ne shohim. E krijoi me anë të Logos-Fjalës- një fuqie të jashtëzakonshme dhe inteligjente. Sot ne ende shohim përmes ADN së njeriut dhe qënieve të tjera sesa kompleksë jemi krijuar. Mrekulli që nga krijimi dhe shumimi i milingonave, qukapikut por dhe balenave.
Kur krijoi njeriun i dha dicka që ne nuk e kuptuam si dhuratë të mrekullueshme. I dha fjalën. Në Bibël shohim që njeriut ju dha detyra të emërtonte kafshët. Po si mund të emërtojë kafshët nëse nuk flet dot? Kush e mësoi njeriun të flasë? I njëjti që i dha gojën.
E cfarë na është thënë që të bëjmë me fjalët tona?
Në varësi si kujt i shërbejmë, varet sesi i përdorim fjalët. Fjalët sado të thjeshta apo inteligjente, janë si enë uji që mbushen dhe shpërndajnë mesazhin nga pusi apo rrjedha e ujit ku janë nxjerrë.
Nga i njëjti burim s’mund të dalë edhe ujë i ëmbël dhe ujë i hidhur.
Fjalët shërojnë dhe fjalët vrasin.
Fjalët janë më të mprehta se shpata dhe japin një dhimbje më të gjatë sesa shuplaka. Sa herë që bëja gabime kur isha i vogël, nuk duroja dot të qëndroja përpara babit dhe të dëgjoja “predikimin e tij”. Më mirë thoja, më jep një shuplakë syve sesa një fjalim.
Eshtë e rrezikshme të vendosësh një shpatë në duart e një fëmije sepse mund të dëmtojë veten dhe të tjerë – edhe pa e patur dëmin në mëndje. E njëjta gjë është kur fjala është në duart e njerëzve të papjekur apo të lënduar. Nuk dihet se kë pret.
Në kohën e sotshme më shumë se kurrë na duhet t’i japim rëndësi fjalëve. Fjalët ndërtojnë dhe fjalët shkatërrojnë. Si mund ta dijë njeriu i thjeshtë kur të përdorë fjalë të caktuara drejt njerëzve të caktuar?
Cila është shkolla më e mirë e etikës në një kohë kur cdo fëmijë hap llogari online dhe mund të shpërndajë fjalë? Ju kujtohet 97’ kur shumë vajtën depove të armatimeve për të marrë të paktën një armë? Ca për ta patur në shtëpi e të tjerë për biznes, e të tjerë për të bërë keq.
A duhet të shkruajë cdokush? PO. Patjetër! Eshtë një nga liritë më themelore të njeriut. Fjala nuk duhet lidhur. Por si mundet pra të kemi një shoqëri të civilizuar ku e përdorim fjalën me kujdes dhe për të mirën e përbashkët? Kush pra mundet t’i thotë tjetrit: “Shkruaj kështu apo ashtu?” Një redaktor gazete apo televizioni mundet të kontrollojë atë që i jep rrogën, por shumica e lajmeve që dëgjojmë nuk na vijnë nga gazetarë.
Fjalët duhen vlerësuar, peshuar, matur dhe gjykuar nga FJALA. Besoj që është e drejtë që ideatori i komunikimit njerëzor të mund të ketë të drejtën absolute të vlerësojë se ku e ka vendin secila fjalë që themi. Jo më kot thuhet në librin e shenjtë që secili do të japë llogari për cdo “fjalë të kotë” që ka thënë. Kushdo i thotë tjetrit “budallë” patjetër që nuk do i shpëtojë gjykimit të FJALES.
Të kesh liri të shprehesh dhe të shkruash nuk është njësoj sikur të mos kesh kufij. Dhe Autori i Fjalës, për mendimin tim është Gjykatësi më i përshtatshëm për të vlerësuar atë që themi.
Nëse pra ka një gjyq bazuar tek fjalët që themi, a nuk do të ishte e drejtë që cdo fjalë-folës dhe fjalë-shkrues të dijë rregullat në mënyrë që të orientojë vetveten të flasë sic duhet edhe kur nuk ka një pronar apo një redaktor që t’i tregojë vendin fjalëve të caktuara?
Duke shkuar tek Fjala e Shenjtë, unë ndricohem dhe fjalët e mia ndryshojnë. Duke shkuar tek Fjala e Shenjtë unë vendos të marr frymëzim tek një burim me ujë të mirë që i bën mirë njerëzve. Duke shkuar tek Fjala e Shenjtë unë arrij të kuptoj, të shikoj dhe të shkruaj këtë artikull, duke guxuar të jem një nxitës i një teme që disa do e mirëpresin me kërshëri por shumë ndoshta s’do u pëlqejë. Nëse Fjala e Shenjtë është absolutja, atëherë unë kam vendos që ta njësoj vetveten në mendime dhe në fjalë sa më shumë afër të Shenjtës.
Kemi provuar si komb filozofi dhe fe, parti dhe pushtetarë, kemi bërtitur duam Babën dhe e urrejmë Babën. Ndoshta është koha të rimendojmë se ku e marrim frymëzimin për atë që mendojmë fshehtazi dhe e shprehim publikisht me fjalë.
endrit 
🙂 Por kur mendoj qe ndoshta njeri nga ata qe me kalojne afer mund te kete virus dhe teshtin ne ambjent ku une kaloj me vone – me mire te ruhem sesa te me vije keq.
Ardian R 
