KUSH THOTË SE PARAJA NUK SJELL LUMTURINË?

Nga: Robert J. Tamasy

Çdo kulturë ka proverbat e saj, fjalë të urta që i kanë rezistuar kohërave e që kanë kaluar nga brezi në brez duke u pranuar si të vërteta. Por jo të gjitha janë të vërteta. Marrim, për shembull, proverbin që përsëritet aq shumë (në Amerikë): “Shkopinjtë dhe gurët mund të më thyejnë kockat, por emrat s’kanë ç’më bëjnë.” Në të vërtetë, emrat (e njerëzve), kur është fjala për kujtime të pakëndshme prej tyre, të shkaktojnë shqetësim dhe shpesh dhimbja shpirtërore që sjellin, mund të jetë më jetëgjatë se sa dhimbja fizike që provon kur goditesh nga ndonjë objekt.

Një tjetër proverb me vërtetësi të dyshimtë është ky, “Paraja nuk sjell lumturinë.” Mendohu pak: A nuk ndjehesh i lumturuar kur ta rrisin rrogën në punë? Po kur merr papritur ndonjë çek parash, a nuk përjeton momente lumturie? Po kur ke vendosur të shesësh diçka dhe merr vesh se çmimi i saj në treg është më i lartë nga sa ke menduar, a nuk ndjehesh i lumturuar? Edhe Bibla e pranon se,

“Pasuritë sigurojnë një numër të madh miqsh, por të varfrin e braktis miku i tij…të gjithë janë miq të atij që bën dhurata” .

(Fjalët e Urta 19:4, 6)

Padyshim, nëse do të zgjidhnim para dy mundësive – për të pasur ose mos pasur para – të gjithë do të zgjidhnim mundësinë e parë. Apo jo? Por çështja është se çfarë nënkuptojmë me fjalën “lumturi”?

Vite më parë kam dëgjuar një program në radio që bënte një dallim të shkëlqyer midis lumturisë dhe gëzimit. Lumturia, thuhej aty, ka të bëjë me ngjarje, faktorë të jashtëm që ndikojnë mbi ne në mënyrë pozitive ose negative. Gëzimi, shpjegonte folësi, është një ndjesi e brendshme mirëqenieje, diçka që nuk varet nga çfarë ndodh rreth nesh. Të marrim si shembull rastin kur blejmë një makinë të re. Ky fakt mund të na lumturojë së tepërmi duke filluar nga çasti që ndjejmë aromën karakteristike të makinës së dyqanit dhe prekim aksesorët e saj modernë e deri në çastet kur provojmë emocionet e ngarjes së një makine të re. Megjithatë, nëse dikush në parkim na e godet makinën e na shtrembëron parafangon e saj, lumturia që provuam zhduket menjëherë. Ky lloj lumturimi venitet edhe me kalimin e kohës teksa shohim makinën tonë që fillon e vjetrohet. Pra, paratë mund të blejnë lumturi, por ato nuk mund ta ruajnë atë përgjithmonë.

Gëzimi, përkundrazi, mund të ruhet edhe në çaste dhimbjeje, humbjeje, ose fatkeqësish të mëdha. Sepse ai ka të bëjë me ndjenjën e plotësimit të brendshëm shpirtëror dhe nuk cënohet nga rrethana të jashtme. Prandaj është më e saktë të theksojmë se paraja mund ta blejë lumturinë, por ajo nuk mund të blejë gëzimin.

Edhe Bibla flet për këtë: Syno për gjërat e duhura. Paraja është e dobishme, por ajo ka limitet e veta. Ajo s’ka vlerë kur vijmë në fundin e jetës tonë. Në atë pikë, ajo që ka rëndësi është vetëm trashëgimia që lëmë pas, reflektimi mbi atë se si e jetuam jetën dhe çfarë ndikimi lamë në këtë botë.

“Pasuritë nuk sjellin dobi ditën e zemërimit, por drejtësia të shpëton nga vdekja”

(Fjalët e Urta 11:4)

Fokusohu në gjërat që zgjasin në kohë. Një tjetër proverb thotë: “Kollaj vjen, kollaj ikën (nga kjo jetë mbi tokë)” Pra, a është mençuri që t’ia përkushtojmë gjithë kohën dhe energjitë tona sigurimit të pasurive që mund t’i humbasim aq lehtë e shpejtë?

“Mos u lodh për t’u pasuruar…Sa të hapësh e të mbyllësh sytë pasuria do të bëjë krahë e do të fluturojë drejt qiellit si shqiponjë.

(Fjalët e Urta 23:4-5)

Grumbullo pasurinë e vërtetë. Nëse kuptimin e jetës tonë e gjejmë tek gëzimi në kuptimin e plotësimit shpirtëror, pak rëndësi ka nëse kemi shumë para apo hiç fare.

“Mos mblidhni për vete thesare mbi tokë ku i brejnë tenja dhe ndryshku dhe ku vjedhësit shpërthejnë dhe vjedhin. Përkundrazi, mblidhni për vete thesare në qiell ku as tenja as ndryshku nuk prishin dhe ku vjedhësit nuk shpërthejnë e nuk vjedhin”

(Mateu 6:19-20)

Reflektime nga demtimi ne supermarket

Nje zhurme u degjua ne anen tjeter te marketit dhe disa vajten te shohin se c’ndodhi. Ne mes te nje katrahure te kavanozave te thyer, ishte nje plake gjysme e hutuar dhe gjysme e turperuar. Ndersa shumica e njerezve thjesht po vezhgonin, dikush u afrua dhe u perpoq te ndihmonte ne pastrim. U afrua dhe manaxheri i marketit dhe i tha: “S’ka gje, do e pastrojme ne kete”. Plaka qe me zor po rrinte ne kembe, tha: “Si do ta paguaj une kete dem qe bera?” Menaxheri ju pergjigj buzagaz: “Mos ki merak nene, kemi siguracion per raste te tilla, na mbulon ai. Ti shko ne shtepi”

Me beri te mendoja per siguracionin qe kemi si besimtare. Sa here qe bejme rremuje jeten tone dhe demtojme dhe te tjere, jo rralle vuajme me denimin e brendshem te fajit te bere. Faji eshte aty, na flet, na kujton qe ne jemi gabimtare dhe na duhet te paguajme. Kjo eshte e drejte apo jo. Te largohesh fshehtas me shprese qe nuk te pa askush nuk e largon ndjenjen e fajit, vec te jep idene qe shmanget pasoja e te paguarit te demit. Nese do e konsiderojme pagesen e Krishtit ne kryq si siguracion per jeten tone, a do te kemi mjaftueshem guxim dhe besim te bejme “claim”, pra te themi qe kemi te drejte qe te jemi te falur. Kerkon besim tek informacioni i marre qe siguracioni i prere nga Zoti Jezus mbulon dhe mekatin tim.

Mrekulli! Sot do te jetoj i lire nga denimi. Shpresoj dhe ajo plaka do te fleje e paturperuar per demin ne supermarket. Shpresoj dhe ti lexues i dashur, te besosh ne premtimin e Perendise per ty dhe te thuash: “Faleminderit Krishtit, jam i falur”.

Jeta e perjetshme ne kohen e tashme

Jezusi tha këto gjëra, pastaj i ngriti sytë drejt qiellit dhe tha: “O Atë, ora ka ardhur, përlëvdo Birin tënd, që edhe Biri yt të të përlëvdojë, sepse ti i ke dhënë pushtet mbi çdo mish, që t’u japë jetë të përjetshme të gjithë atyre që ti ia ke dhënë. Dhe kjo është jeta e përjetshme, të të njohin ty, të vetmin Perëndi të vërtetë, dhe Jezu Krishtin që ti ke dërguar.

Ungjilli sipas Gjonit 17:1-3

Kur flasim per jeten e perjeteshme shpesh e perkthejme perjetesia. Por bibla na meson qe perjetesia dhe jeta e perjetshme jane dy gjera te ndryshme.

Ai e ka bërë të bukur çdo gjë në kohën vet; ka vënë madje përjetësinë në zemrat e tyre, pa i dhënë mundësinë asnjë njeriu të zbulojë veprën që Perëndia ka bërë nga fillimi deri në fund.

Predikuesi 3:11

Sepse Perëndia e deshi aq botën, sa dha Birin e tij të vetëmlindurin, që, kushdo që beson në të, të mos humbasë, por të ketë jetë të përjetshme

Ungjilli sipas Gjonit 3:16

Perendia ka vendosur perjetesine ne zemrat e njerezve. Prandaj bibla na thote ne vende te ndryshme qe jeta e njeriut vazhdon dhe pas asaj qe ne i themi rendom “vdekje” – vdekja e trupit fizik. Perendia banon ne perjetesi sic thote vargu tek Isaia

Sepse kështu thotë i Larti dhe i Madhërishmi që banon përjetësinë dhe emri i të cilit është i “Shenjti”: “Unë banoj në vendin e lartë dhe të shenjtë dhe bashkë me atë që është i penduar dhe i përulur nga fryma, për të ngjallur frymën e të përulurve, për të ngjallur frymën e të penduarve.

Isaiah 57:15

Pra Perendia ka vendosur perjetesine ne zemrat tone, por vetem ata qe besojne ne Jezus Krishtin do te kene jete te perjetshme.

Cfare eshte jeta e perjetshme? Sipas asaj qe lexuam me part tek Gjoni 17 eshte :”të të njohin ty, të vetmin Perëndi të vërtetë, dhe Jezu Krishtin që ti ke dërguar“

Kush beson ne Jezus Krishtin fillon udhetimin e njohjes se Perendise, dhe kjo do te vazhdoje ne perjetesi.

Njohja qe flet Jezusi eshte intime, e ngjashme me ate qe permendet tek Zanafilla.

Adami njohu Evën, gruan e tij, e cila u ngjiz dhe lindi Kainin.

Zanafilla 4:1

Njohja e Perendise eshte nje proces i nje marredhenie intime. Apostulli Pal ben nje krahasim tjeter me intimitetin ne martese kur krahason kishen si nusja e Krishtit. Ndryshimi qe ka nje marredhenie martesore ne cift nga marredheniet e tjera eshte intimiteti fizik. Ne cift nuk ka rroba ne mes, nuk ka gjera te fshehura. Cifti krijon intimitet dhe pa pranine e drites sepse e di qe tjetri ashte aty ngjitur. Te njejten intimitet qe perpiqen te na shpjegojne Krishti dhe apostujt, kerkon Perendia qe ne te kemi deshire per Te. Ta njohim Ate edhe kur nuk e shohim dhe kur duhet erresire. Pse? Sepse ne jemi bere NJE me te per shkak te Krishtit. Ne kemi marre sot jeten e perjetshme.

Kjo jete e perjetshme nuk eshte jeta pas vdekjes, sic do te mendojme perciptaz. Kjo eshte marredhenia njohese me Perendine. Prandaj ata qe jane te krishtit nuk do e njohin vdekjen e dyte, sepse do te jene direkt ne pranine e Perendise.

Ndersa vdekja ka treguan gjithmone ndarjen dhe largimin, jeta tregon bashkimin dhe afrimin. Pra jeta e perjetshme sic Jezusi thote eshte TE NJOHIM PERENDINE DHE ATE QE AI KA DERGUAR, JEZUS KRISHTIN.

Unionet civile dhe martesat e homoseksualeve

Deklarata e Papa Franceskut mbi mbeshtetjen per bashkimet civile te cifteve te njejtes gjini, sic cdo gje tjeter pritet qe te marre reagime dhe kundershtime. Ne nje shoqeri globale ne te cilen ne sot jetojme, lajmi ne cdo cep te botes behet lajmi yne. Por a ka ndryshim deklarata e Papes nga deklarata e nje individi tjeter qofte aktor hollivudi apo politikan, lidhur me mbeshtetjen e lidhjeve homeseksuale? Patjeter qe PO. Si drejtuesi shpirteror dhe politik i katolikeve globale dhe si dikush qe del me shume ne mendia se cdo drejtues fetar, deklarata te tilla pritet qe do te kene reagime. Por interesi im nuk eshte tek reagimet por te ajo qe po ndodh, aresyet dhe detyra jone.

Para 20 vitesh une u martova me 1 Tetor dhe gjithmone kam festuar kete date per martesen tone. Por ne dokumenta zyrtare une jam martuar 4 jave perpara. Na duhej per pune pashaporte meqenese pas dasmes do dilnim jashte kufijve per nje jave. E kishim harruar dhe here pas here na duhet te germojme dokumentat te kujtojme daten e marteses se syte e ligjit. Pra une kam dy date martesash, njeren perpara nje nenpunese zyrtare ne pranine e 2 deshmitareve njerezore dhe tjetren perpara Zotit, pastorit, familjareve dhe rreth 200 personave qe moren pjese ne ceremonine qe u be ne Teatrin Skampa te Elbasanit. Kjo e dyta eshte martesa ime, ndersa ajo qe bera 4 jave me pare ishte bashkimi civil ne syte e ligjit.

Ne Kanada, sic ne vendet e tjera me tradite te krishtere, prifterinjte dhe pastoret mund te marrin licensen per te martuar te aprovuar nga organizmi perkates qeveritar. Pra, kur njerezit martohen ne kishe pastoret bejne edhe nje document shtese qe firmosin dhe cifti ja con zyres shteterore so deklarim i bashkimit te dy personave.

Ne shoqerine ku ne sot jetojme maredheniet midis njerezve kane marre forma te ndryshme qe nuk jane sic 100 vjet apo 1000 vjet me pare. Krishterimi ne Evrope dhe aty ku misionare dhe emigrate shkuan krijoi nje stardart te marredhenieve qe te pakten publikisht ishte uniforme. Marredheniet jashtemartesore qe quhen shkelje ishin te denueshme. Marredheniet paramartesore ishin po ashtu te denueshme por me te pranueshme sidomos kur cifti lidhej me pas. Marredheniet homoseksuale ishin me te rralla dhe me te denueshmet. Ky standart nuk eshte me. Me kujtohej ne rinine time qe nuk ishte normale qe cifti te flente ne shtepine e njeri tjetrit ende pa u martuar. Tani eshte bere normale qe ciftet martohen (edhe ne kishe) ndersa jane shtatzene. Sot te krishtere do te bertasin dhe reagojne ndaj asaj qe thote papa, por kur femijet e tyre martohen me jobesimtare (ndryshe sic thote shkrimi) kerkojne bekimin e Zotit ne ate gje qe ai nuk e bekon. Te krishtere te tjere nderkohe kane mbyllur syte per shkeljet e marredhenieve te tjera sic permenda me siper.

Fatkeqesisht ne kemi bere nje hierarki te asaj qe jane mekate shoqerore dhe e kemi vendosur homoseksualitetin te krye. Ky eshte perceptimi im te pakten. Kur erdha ne Kanada me dhimbnin syte kur shikoje meshkuj te kapur perdore me njeri-tjetrin. Por pashe po ashtu njerez qe flinin rruges. Vajza te reja qe lypnin meqe ishin larguar nga shtepite. Te droguar, pijanece. Pastaj ne festa vura re nje mekat qe nuk e shihja shume ne shqiperine e varfer : grykesia. Per shkak te begatise materiale, pervec birrave me shumice, njerezit hanin shume. Por nuk kam degjuar dike qe te flase kunder grykesise, pavaresisht se eshte nje nga mekatet e neveritura ne syte e Zotit. Po ashtu sic thashethemet, ata qe flasin pas shpine dhe mbjellin percarje, etj etj.

Perpara ca kohesh pyeta nje grup shqiptaresh pse ishin kundra praktikes se homoseksualitetit: se ishte jo e pranueshme per shoqerine shqiptare apo sepse ishte kundra asaj qe thote Bibla? Pergjigja ne shumice ishte konservatorizmi dhe jo pastertia.

Here pas here me kane pyetur a do te pranoja homoseksuale ne kishe? U jame pergjigjur PO. Sic cdo njeri tjeter ata jane te mirepritur te vijne ne takime dhe te mesojne dhe te perkushtohen ne rrugen e Zotit. Por une nuk kam per te thene asnjehere qe homoseksualiteti nuk eshte mekat. Por sic shume zakone te tjera qe njerezit i kane dhe vijne dhe ne kishe, nuk mund te bej nje vije ndarese vec per kete lloj mekati.

A do te martoja une ne kishe nje cift homoseksualesh? JO. Por sot ne Kanada ata martohen ne syte e ligjit. Une nuk pergjigjem per ligjin i cili u ka dhene hapesira njerezve qe kane opinion te ndryshme per ta jetuar jeten.

Te gjithe miqve te mi te krishtere une u sugjeroj dy gjera: 1) Beni nje liste te mekateve biblike dhe shikoni cilat praktikoni, toleroni apo mbeshtesni – pastaj shikoni nese Perendia ju pranon me kollaj kur jeni te ndergjegjshem per gjithcka qe ju beni qe nuk i pelqen Atij. 2) Fokusohuni te beni ate qe ju ka thene per te bere Krishti. Kur jemi te zene duke bere te miren, do te kemi me pak kohe te merremi me veprat e erresires.

Se fundmi, paci paqen e Perendise qe ja kalon cdo llogaritjeje njerezore dhe bejini gjerat me dashurine qe vjen prej se larti.

Si je me shendet?

Pyeta nje bashkebesimtar sesi ishte me shendet. Dija qe kishte patur dhimbje kohet e fundit dhe u interesova. Pergjigja e tij me beri te reflektoj dhe po shenoj ketu ato qe kam ne zemer te ndaj me ju.

Vellai ne Krisht me tha: “Jam pak me mire. E kam lene ne duart e Perendise. Ai eshte ne procesin e restaurimit. Por une kam nevoje te kaloj me shume kohe me Te, ne meditim dhe lutje. Shpeshhere mendoj mbi menyren sesi lutemi, Zot bekoje jeton tone, familjen tone, biznesin tone…dhe nuk e kuptojme ate qe Zoti thote: I bekuar eshte njeriu qe……(pra ne aktualisht jemi te bekuar, pavaresisht se jemi vegla te thyera). Ne jemi te bekuar sepse Zoti dergoi Krishtin te vdiste per ne ne kryq. A ka bekim me te madh sesa dhurata e shpetimit?”

Nje pergjigje e tille tregon nje reflektim shume te thelle dhe vjen per shkak te intimitetit me Perendine ne Shkrimet e Shenjta dhe kur jemi te sinqerte perpara tij.
Lutjet kerkuese nuk jane te keqija ne vetvete, por tregojne stadin ku ne jemi, cfare shikojme dhe ku e kemi zemren. Te krahasohemi me lutjet e Palit apo te shenjtoreve neper shekuj na ben te reflektojme se ndoshta jemi bere te krishtere sipas modeleve te krishtera materialiste. Te kuptosh qe menyra sesi lutemi ndoshta duhet te ndryshoje, eshte ndryshim pozitiv dhe hapi i pare drejt rruges per t’i ngjare Palit sic ai perpiqej t’i ngjante Krishtit. Pacim hir nga Zoti te ndryshojme.

Gabimi i te pasurit

Te jetosh per ca kohe ne Ameriken e Veriut dhe papritur fillon te shikosh gjerat ndryshe. Shtepi te medha, makina te medha, shtepi pushimi ne pyll, ne fshat apo bregdet. Here 2-3 makina ne shtepi apo nje varke. Nje nga gjerat qe nuk ndalon asnjehere eshte blerja e materialeve te ndertimit. Here kontraktoret dhe here pronaret jane gjithmone duke rinovuar, zgjeruar, investuar.

Jezusi tregoi nje here historine e dikujt qe po i shkonte biznesi mbare. Ai burre tha me vete: “Sa po me ecin gjerat mbare! Une e di se cfare do bej: do ndertoj nje hambar edhe me te madh se ky qe kam qe te pergatitem per pension dhe hopa, do bej qejf pastaj”. Krishti tha qe ai nuk e dinte qe ata nate do i merrej shpirti dhe ai nuk do te arrinte as te ndertonte hambarin e madh dhe as te shijonte punen e vet.

Na ben te reflektojme ky pasazh. A eshte keq te punosh fort dhe te jesh i suksesshem? Absolutisht jo. Zoti na kerkon te jemi punetore dhe te punojme fort dhe me ndershmeri. Por ky njeri si mijera te tjere qe takoj shpesh, ne planet e tyre per te ardhem nuk mendojne vecse per kendeveshtrimin material. Nuk mendojne per femijet e tyre. Nuk mendojne per te tjeret. Nuk mendojne qe ndoshta pasurimi i tyre eshte per te bekuar te tjere jo aq fatlume.

Pasuria eshte nje lak sepse teston zemrat e njerezve. Persa kohe njerezit jane te varfer askush nuk e kuptoj zemren e individit. Shenjat duket kur rritet puna dhe si per pasoje te ardhurat financiare. Cfare ben me ate qe te eshte dhene, ben dallimin midis atyre qe kane mendjen e Zotit dhe te tjereve. Te atyre qe jetojne vec per jeten ketu ne toke dhe per ata qe jetojne ne toke me perspektive hyjnore.

Mos u be si ai i pasuri!

Better safe than sorry

“Better safe than sorry”. Kjo eshte nje nga shprehjet qe e degjon here pas here ketu ne Kanada dhe qe do te thote: “me mire i sigurt, sesa te vije keq me vone”. Idea eshte qe per gjera qe nuk di sesi do te marrin, shmang ne maksimum rrezikun e asaj qe mund te vije keq. Dhe kjo mund te perdoret ndoshta ne cdo fushe te jetes, pervec se atyre qe merren me shpikje dhe u duhet te provojne edhe te rrezikojne. Ne kontekstin e sotshem ku debatohet nese duhet vendosur maskat mbrojtese apo jo, merr serisht kuptim. Ne ambjente te mbyllura ku perballohem me njerez e vendos masken edhe pse me bezdis -me mbushen syzet me avull 🙂 Por kur mendoj qe ndoshta njeri nga ata qe me kalojne afer mund te kete virus dhe teshtin ne ambjent ku une kaloj me vone – me mire te ruhem sesa te me vije keq.
Desha te sjell ne vemendjen tuaj dhe nje teme tjeter kontradiktore. Jeta e perjetshme. Disa thone qe ka jete te perjetshme dhe te tjere thone qe s’ka. Disa duan te kete jete te perjetshme e te tjere u pelqen t’i marrin maksimumin e asaj qe kane mundesi te kesaj jete. Pa marre parasysh historite e njerezve qe kane perjetuar kthim pas vdekjes (qofte kjo klinike) apo Shkrimet e Shenjta – qe per mua jane mjaftueshem qe t’i jap vemendje, dua vetem te sjell argumentin “better safe than sorry”. Perpara ca vitesh po bisedoja me nje mik qe nuk besonte ne jete te perjetshme dhe i thashe pak a shume keshtu: “Kur ne vdesim fizikisht, ka mundesi qe te ndodhin dy gjera: 1) vazhdojme te jetojme pa trupin fizik, 2) jeta e individit ndalon. Nese ndodh Nr 1. atehere te dy do te perballohemi me nje realitet te ri, une e prisja kurse ti jo. Nese kjo do te ndodhe atehere eshte e vertete qe ata qe besuan ne Perendine do te vazhdojne te jetojne prane Tij dhe ata qe nuk e besuan do te shkojne larg tij ne nje vend me disa emra, por qe thone te njejten gje – vend trishtimi, vuajtjesh, pishmanesh. Do te ndodhe qe askush nuk do kaloje nga njera ane te tjetren. Pra nuk eshte dicka e kendshhme ta mendosh vuajtjen per nje kohe te gjate, apo perjetesisht.
Nese ndodh Nr 2 atehere as une dhe as ti nuk do te kemi mundesi te reflektojme. Ti nuk mund te me vesh ne loje qe besova gjithe jeten dhe ju shmanga berjes te gjerave qe Perendise nuk i pelqenin dhe une nuk do te kem mundesi te kem keqardhje qe besimi im nuk ishte i vertete.

Pra kemi 50% mundesi qe njeri nga ne te jete i sakte. Secili prej nesh zgjedh se per cilen ane do luaj bixhos apo do investoje. Une kam zgjedhur njeren – Better safe than sorry.

Krenaria: A eshte gjithmone e keqe?

Kush jane dy shprehjet qe i kam degjuar me shume?

“Jam krenar per ty” dhe “Jam krenar qe jam shqiptar”

Bibla nderkohe na flet qe te jemi ne alert lidhur me krenarine. Meqenese fjalet sherojne dhe vrasin, sqarojne dhe turbullojne, do perpiqem te sqaroj dallimin midis dy lloj krenarive. Po, jane dy lloj krenarish, nga njera te shmangesh dhe tjetren ta inkurajosh.

Po flas separi per te dyten qe ka me pak nevoje per sqarim.

Kur i thua femijeve, te afermve, miqve “jam krenar per ty/ju” dhe shprehen ne forme mirenjohjeje dhe inkurajimi eshte shume positive. Kur gruaja ime u diplomua me rezultate te shkelqyera ndersa kishte vec 4 vite ne Kanada dhe e filloi te mesoje anglishten prej zeros, une isha krenar per arritjet e saj. Te njejten gje sa here qe vajza ime sillte rezultate te mira ne shkolle apo ne arritjet e saj. Une kam qene krenar per arritjet e saj. Kjo lloj krenarie perkthehet edhe si nje lloj vleresimi per punen, perkushtimin e tjetrit. Puna eshte e mire dhe eshte nje detyre qe Perendia ja ka dhene njeriut qe nga fillimi, perpara se te mekatonte. Te punosh dhe te besh gjerat e duhura nen udhezimet e Perendise dhe per lavdine e Perendise eshte gje e mire dhe duhet jo vetem aprovuar por dhe vleresuar. Jo rralle prinderit mund ta kalojne pa dashje ate qe quhet krenari per arritjet duke kaluar ne mburrje. Jo ben qe jo rralle te degjosh deklarata krenare krahasuese, qe femijet shqiptare jane me te miret e shkolles aty ku jane ne diaspore. Jo rralle certifikata inkurajuese qe u jepen femijeve ketu ne Kanada nga shkolla, lexohen ne Shqiperi se arritje te jashtezakonshme shkencore dhe fryhet “krenaria” qe raca jone eshte race e zgjuar.

Krenaria e pare eshte ajo qe Bibla flet kundra. Fillon me konceptin kur gjithcka rrotullohet rreth nesh apo asaj qe e quajme tonen, qofte dhe identiteti.

Krenari e keqe eshte ndjenja e superioritetit lidhur me rendesine, meritat, dinjitetin, sjelljet -krahasuar me te tjere. Shpesh kjo vjen nga nje frike dhe pasiguri e pashprehur te identitetit qofte te hedhur poshte nga te tjere me dashje apo te pavleresuar sic deshirohet.

Kur individi ka ne qender jo Perendine por vetveten, atehere pret qe objekti i adhurimit te jete i perkryer – dhe kur perkryerja nuk eshte tek idhulli qe kemi krijuar atehere ne i japim vlera dhe shkelqim qe nuk e meriton, qofte duke e ngritur ate ne qiell ose duke u perpjekur te hedhesh me poshte te tjeret dhe arritjet e tyre.

Bibla ka shume vende ku permendet krenaria si gje e keqe:

Disa citime nga Fjalet e Urta 

“Sytë krenarë dhe një zemër kryelartë, që janë llamba e të pabesëve, janë mëkat” Emri i krenarit pa cipë është: "tallës"; ai çdo gjë e bën me një mburrje të tepruar. (21:4,24)
 “Ai që është zemërkrenar është i neveritshëm për Zotin; edhe sikur t'i shtrëngojë dorën një tjetri për besëlidhje, nuk ka për të mbetur pa u ndëshkuar. Përpara shkatërrimit vjen kryelartësia dhe përpara rrëzimit fryma krenare”. (16:5,18  )
“Nga krenaria rrjedhin vetëm grindjet, por dituria është me ata që u kushtojnë kujdes këshillave”. (13:10  )
“Frika e Zotit është të urresh të keqen; unë e urrej kryelartësinë, arrogancën, rrugën e keqe dhe gojën e çoroditur”. (8:13  )
“Kur vjen kryelartësia, vjen edhe turpi; por dituria është me njerëzit e thjeshtë”. (11:2 )
A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të. (26:12)
Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua.  (27:2)

Psalmi 10:2-13 pershkruan me detaje se c’mund te beje dikush qe eshte krenar:

“I pabesi me kryelartësinë e tij ndjek me dhunë të mjerin; ata do të kapen nga vetë kurthet që ata kanë kurdisur, sepse i pabesi mburret me dëshirat e shpirtit të tij, bekon grabitqarin dhe përbuz Zotin. I pabesi, me arrogancën e fytyrës së tij, nuk e kërkon Zotin; tërë mendimet e tij janë: "Perëndia nuk ekziston". Rrugët e tij lulëzojnë në çdo kohë; gjykimet e tua për të janë shumë të larta, larg kuptimit të tyre nga ana e tij; ai përqesh gjithë armiqtë e tij. Ai thotë në zemër të tij: "Mua askush nuk më tund dot kurrë; nuk do të më ndodhë kurrë ndonjë e keqe". Goja e tij është plot mallkime, hile dhe mashtrime; nën gjuhën e tij ka ligësi dhe paudhësi. Ai rri në pritë në fshatra, vret të pafajshmin në vende të fshehta; sytë e tij përgjojnë fatkeqin. Ai rri në pritë në vende të fshehta si luani në strofkën e tij; rri në pritë për të kapur të mjerin; ai e rrëmben të mjerin duke e tërhequr në rrjetën e tij. Ai rri i strukur dhe i mbledhur, dhe fatzinjtë mposhten para forcës së tij. Ai thotë në zemër të tij: "Perëndia harron, fsheh fytyrën e tij, nuk do ta shohë kurrë". Çohu, o Zot; o Perëndi, ngre dorën tënde; mos i harro të mjerët. Pse i pabesi përçmon Perëndinë? Ai thotë në zemër të tij: "Ti nuk do t'i kërkosh llogari".”

Apostulli Pal i paralajmeron te krishteret qe te ruhen nga krenaria qe vjen ne forma te ndryshme:

“Dhe të gjitha këto gjëra u ndodhën atyre si shëmbull, dhe janë shkruar për paralajmërimin tonë, për ne që jemi në mbarim të epokët. Prandaj ai që mendon se qëndron më këmbë, le të shohë se mos bjerë”.                       (1 Korintasve 10:11-12)
“Sepse në qoftë se dikush mendon se është diçka, pa qenë asgjë, ai gënjen veten e vet. Dhe secili të analizojë veprën e tij dhe atëherë do të ketë arsye të mburret vetëm për veten e tij dhe jo lidhur me tjetrin”. (Galatasve 6:3-4)

Apostulli Jakob, gjysme-vellai i Jezusit nga nena nuk mbahej me te madh qe kishte lidhje gjaku me Jezusin por flet kundra krenarise:

"Perëndia u kundërvihet mendjemëdhenjve dhe u jep hir të përulurve". Nënshtrojuni, pra, Perëndisë, kundërshtoni djallin dhe ai do të largohet nga ju! Afrohuni te Perëndia dhe ai do t'ju afrohet juve; pastroni duart tuaja, o mëkatarë; dhe pastroni zemrat o njerëz me dy mendje! Pikëllohuni, mbani zi dhe qani; të qeshurit tuaj le të kthehet në zi, dhe gëzimi në trishtim. Përuluni përpara Zotit, dhe ai do t'ju lartësojë! Mos flisni keq për njeri tjetrin, vëllezër; ai që flet kundër vëllait dhe e gjykon vëllanë e vet, flet kundër ligjit dhe gjykon ligjin; dhe, po të gjykosh ligjin, ti nuk je zbatues i ligjit, por gjykatës”. (Jakobi 4: 6b-11)

Shikoni ketu sesi Jakobi e vendos krenarine ne veprim ne jeten e perditshme: dikush qe mendon qe di me shume dhe eshte me i mire se te tjeret dhe flet keq per te tjeret, kalon deri ne nivelin qe eshte ne gjendje te gjykoje. Krenaria nuk eshte nje shkalle e vetme, por eshte nje sere shkallesh qe fillojne me te paren – mosperulja e brendshme ndaj Perendise dhe ligjit te Tij.

Tek letra e Filipianeve apostulli Pal u kujton besimtareve:

“Mos bëni asgjë për rivalitet as për mendjemadhësi, por me përulësi, secili ta çmojë tjetrin më shumë se vetveten. Mos mendojë secili për interesin e vet, por edhe atë të të tjerëve. Kini në ju po atë ndjenjë që ishte në Jezu Krishtin, i cili, edhe pse ishte në trajtë Perëndie, nuk e çmoi si një gjë ku të mbahej fort për të qenë barabar me Perëndinë, por e zbrazi veten e tij, duke marrë trajtë shërbëtori, e u bë i ngjashëm me njerëzit; dhe duke u gjetur nga pamja e jashtme posi njeri, e përuli vetveten duke u bërë i bindur deri në vdekje, deri në vdekje të kryqit. Prandaj edhe Perëndia e lartësoi madhërisht dhe i dha një emër që është përmbi çdo emër, që në emër të Jezusit të përkulet çdo gju i krijesave (ose gjërave) qiellore, tokësore dhe nëntokësore, dhe çdo gjuhë të rrëfejë se Jezu Krishti është Zot, për lavdi të Perëndisë Atë”. (Filipianeve 2:3-11)

Kapitulli i dashurise, 1 Korintasve 13 na meson qe dashuria nuk krekoset. Pra nese dikush krekoset perpara te tjereve nuk tregon se po e ben nga dashuria, por nga aresyet qe i permendem me siper.

Ne fund le te kujtojme se cfare profetizoi Isaiah se cfare do te ndodhe ne diten e gjykimit te Zotit. Krenaria serisht shikohet si elementi me i rrezikshem qe njerezit do te mbajne deri ne diten e gjykimit.

“Vështrimi krenar i njeriut do të ulet dhe krenaria e vdekatarëve do të përulet; vetëm Zoti do të lartësohet atë ditë. Sepse dita e Zotit të ushtrive do të vijë kundër çdo gjëje krenare dhe kryelartë dhe kundër çdo gjëje që ngrihet, për ta ulur, kundër gjithë kedrave të Libanit, të lartë dhe të ngritur, dhe kundër të gjitha lisave të Bashanit, kundër të gjitha maleve të larta dhe kodrave të larta; kundër çdo kulle shumë të lartë dhe kundër çdo muri të fortifikuar, kundër gjithë anijeve të Tarshishit dhe kundër të gjitha gjërave të këndshme. Kryelartësia e njeriut do të ulet dhe krenaria e njerëzve të shquar do të përulet; vetëm Zoti do të lartësohet atë ditë. Idhujt do të hiqen plotësisht. Njerëzit do të hyjnë në shpellat e shkëmbinjve dhe në guvat e tokës përpara tmerrit të Zotit dhe shkëlqimit të madhërisë së tij, kur do të ngrihet për ta bërë tokën të dridhet”. (Isaiah 2:11-19)

Ne nje artikull tjeter do te shkruaj sesi vjen krenaria, por me sa u permend me siper besoj eshte e mjaftueshme te na vendose ne pozicion analizimi per te pare dhe rene dakort qe krenaria eshte nje pozicionim i brendshem i nje individi qe e shpreh me sjellje, me fjale, me vepra. Tek Perendia nuk ka krenari te tille ziliqare prandaj dhe besimtaret e vertete duhet ta identifikojne krenarine e keqe ne jeten e tyre dhe te ecin me perulesi perpara Perendise dhe njerezve.

Nuk dimë çfarë të bëjmë, por sytë tona janë drejtuar te ti

Kjo eshte fjalia permbyllese e lutjes se mbretit te Judes kur ai dhe populli moren vesh qe tre ushtri ishin bashkuar per t’i sulmuar. ( 2 Kronikave 20: 12)

Ky ishte nje mbret qe nuk kishte frike nga lufta, kishte ushtare, ishte i pergatitur, por nga ana tjeter ishte i ndergjegjshem per friken qe e kish zene per shkak te epersise qe kishin kundershtaret.

Ky mbret, Jehozafati, konsiderohet si nje nga mbreterit e mire, qe bene ate qe ishte e duhur ne syte e Zotit. Ky ishte mbret qe kishte besim te Zoti dhe po e tregon kur po lutet.

Nganjehere ne papjekurine tone, ne mund te mendojme qe perderisa une kam besim, asgje nuk me pengon. Kjo deklarate eshte e bukur kur behet te djelave nga podiumi apo ne studimet biblike, por realiteti eshte i tille qe betejat fitohen me dicka me shume se deklaratat.

Ajo qe dua te them ketu eshte qe pavaresisht se Mbreti ishte besimtar, kishte ushtri, dinte te luftonte, prape se prape ai i kerkoi Perendise per ndihme. Ai kerkoi sic paraardhesi i tij, Solomoni – per urtesi. Te marresh vendimet e duhura kerkon shume urtesi dhe kushdo qe ka marre vendime ne jeten e tij, do kuptoje pergjegjesine e vendimeve kur jetet e te tjereve jane ne duart e tua.

Mbreti u perul duke bere nje deklarate: “Nuk dime cfare te bejme” – pra “nuk kemi Zot asnje plan per te arritur fitoren”. Ky mbret ashtu sic duhet te jemi dhe ne, nuk e shikonte luften si dicka qe duhet bere, pa pergjegjesi nese humb apo fiton. Nganjehere ne mund t’ia veshim vullnetit te Zotit, ate qe varej nga ne: qofte pergatitja, pertacia, nenvleftesimi, apo mungesa te ndryshme. Ketu mbreti po kerkon fitore mbi armiqte, jo thjesht nje beteje me nder. Kjo duhet te na motivoje ne, duke ditur qe Perendia do qe te na jape fitore.

Nuk dime cfare te bejme – eshte nje dorezim. Dhe te dorezohesh perpara Zotit eshte gjeja e duhur kur nuk di se cfare te besh. Kjo eshte shenja e perulesise.

Krenaret perkundrazi edhe kur nuk e dine se cfare duhet te bejne, prane bejne dicka, sepse nuk mund ta pranojne qe nuk dine se cfare te bejne.

Syte i kemi drejtuar nga ty. – Kjo eshte me shume sesa deshperim, nuk eshte vec, “nuk dime se cfare te bejme”. Tregon qe ata besonin qe Perendia kishte rrugezgjidhje per ta. Dhe historia tregon qe Perendia kishte rrugezgjidhje dhe u dha nje fitore ne nje menyre te paimagjinueshme. Ju ftoj ta lexoni gjithe kapitullin.

Nese sot apo ne nje nga ditet ne vijim do te ndjeheni sikur nuk dini cfare te beni, thuaja Zotit. Ai ka rrugezgjidhje. Sille situaten perpara Tij dhe prano qe nuk ke ide fitimtare. Dhe lejo qe Perendia te pergjigjet ne menyra te ndryshme. AI mund te flase direkt ty, permes dikujt tjeter, apo duke lexuar qofte nje pjese biblike apo nje material tjeter. Enderrat dhe vizionet jane specialiteti hyjnor-mundet Perendia te drejton permes tyre. Femijet e Perendise nuk jane supozuar te enden pa urtesi dhe duke marre vendime kuturu. Ai do e drejtoje popullin e Tij.

Ku ndryshon “me fal” me “pendohem”?

Ju ka ndodhur ta mendoni kete pyetje?

Nese po, ne cfare konteksti e keni menduar? Une kam pare tre kontekste te kesaj analize ne jeten time: 1) kur dikush gabon ndaj meje, 2) kur une gaboj ndaj dikush tjeter, 3) kur une gaboj ndaj Perendise.

Nuk di per ju, por shpesh une kerkoj me shume falje tek te tjeret, por kerkon pendim nga te tjeret. Pse? Sepse une shoh nje ndryshim midis “me fal” dhe “pendohem”.

“Me fal” perdoret kur personi ben dicka gabim ndaj dikujt tjeter.

“Pendohem” eshte kur personi e kupton qe ka bere gabim dhe e ndan mendjen te mos e beje me – pra te ktheje rruge.

Mendoni kete analogji: Ti ke marre dike ne makine per ta cuar ne nje destinacion. Ne bisede e siper ti harron dhe kujtohesh qe e ke kaluar destinacionin. Cfare do te besh? Nese ti kerkon vec falje, do e lesh personin aty dhe do vazhdosh rrugen tende. Nese do te pendohesh, atehere do i kerkosh falje dhe do kthehesh per t’a cuar personin ne destinacionin e duhut.

Apo nese je me dike dhe e demton nga pakujdesia. te kerkosh falje eshte t’i tregosh sesa keq te vjen per pakujdesine dhe demin e bere. Ndersa te pendohesh do te thote qe e ndihmon personin e lenduar dhe e regjistron ne mendjen tende qe here tjeter nuk ka per te ndodhur me, sepse do te jesh i kujdesshem.

Nganjehere me vajzen time kemi patur diskutime pas nje gabimi te saj. Kur e kuptoj qe ka qene gabim ajo ka kerkuar falje. Por pasi gabimi eshte perseritur here pas here dhe gjithmone ajo kerkon falje, nje dite e pyes: “per cfare po kerkon falje, sepse u kape ne gabim, sepse une u lendova, apo sepse ajo qe po ben eshte gabim?”

“Me fal” shpesh behet kur kuptojme qe tjetri eshte lenduar prej gabimit tone, por “pendimi” eshte kur e kuptojme qe veprimi yne eshte gabim dhe vendosim te mos e bejme me.

Po te krahasojme nje tregim qe Jezusi pershkruan ne Bibel mbi nje fetar dhe nje taksidar, Ai ve ne dukje qe taksidari u largua i falur, sepse ishte i penduar, ndersa fetari jo, sepse nuk arrinte ta shikojne gabimin e vet.

Heren tjeter kur ti gabon nga Zotit apo njerezve, kontrollo veten dhe shiko nese po kerkon falje apo po pendohesh!