Ec ne drite

1 Gjoni 1:7 “po të ecim në dritë, sikurse ai është në dritë, kemi bashkësi njeri me tjetrin, dhe gjaku i Jezu Krishtit, Birit të tij, na pastron nga çdo mëkat.” Kjo eshte nje te vertetat e mesuara dhe praktikuar gjysme ne komunitete te ndryshme te krishtera. Meqenese ecja jone ne drite eshte e padukshme per komunitetin por e reflektuar ne komunitet, mund te themi me siguri qe lakmusi i te ecurit ne drite eshte bashkesia biblike me bashkebesimtaret e tjere. Kjo nuk do te thote qe keta persona nuk mekatojne, por keta persona nuk e fshehin mekatin e tyre, duke mos u hequr sikur gjithcka eshte ne rregull. Cfare ndodh jo rralle eshte qe kur mekati nuk merret seriozisht ne driten e Zotit, personi perpiqet te fshihet nga te tjeret. Dhe me te drejte, sepse te tjeret nese jane nen drejtimin e frymes se shenjte mund te dallojne qe nje bashkebesimtar po ecen ne mekat.
Por cfare po na inkurajon ketu apostulli Gjon-ai qe e quante veten si te dashur prej Jezusit -eshte qe te mos hiqemi ato qe nuk jemi.
1-Ec ne drite. Shmangju pra erresires te cdo lloj forme. Kush ecen ne erresire ne nje moment apo tjeter do te filloje te beje veprat e erresires. Pra, te dy faktoret jane te rendesishem: Kush ecen ne erresire fillon te beje vepra te erresires, dhe kur ben vepra te erresires, do shtyhet te shkoje drejt erresires.
2-Ec ne driten e ndershmerise me vetveten. Mos bej pakt me asnje lloj mekati sepse ai do te mbaje deren hapur per te tjere qe te vijne me pas. Mos e genje veten si thote Apostulli Gjon ne kete leter, sepse njeriu njihet nga veprat jo nga deklaratat apo nga deshirat.
Ndersa i ekspozohemi drites, gjaku i Krishtit na pastron nga CDO mekat. Pra, ne testohemi nese vertet besojme qe Krishti na fal mekatet e perseritura, ato qe i quajme te turpshme apo te neveritshme dhe ato qe te perjashtojne nga bashkesia me njerezit e tjere. Gjoni po na thote qe nese ecim ne drite, pa hile, pa rrena por ne te vertete, Krishti na fal nga cdo mekat. Pike.
Shenja e bashkesise me te besimtaret e vertete eshte vula e dukshme e dikujt qe ka vendosur te ece ne drite.
Si po ecen ti sot?

Kur besimi eshte ne muret e kishes!

Kjo pikturë shpreh atë që ka ndodhur vazhdimisht kur osmanllinjtë pushtuan territore të krishterë dhe kishat që nuk i shkatërruan i kthyen në xhami ose objekte të tjera. Muralet me mesazhet dhe simbolet e krishtera u fshinë. Në atë kohë kur njerëzit ishin të palexuar dhe vareshin nga ajo që i thonin priftërinjtë, shkatërrimi i objekteve të tilla ishte shumë i dëmshëm sepse shpesh ishte pika e kontaktit të tyre me Perëndinë. Prishja e ndërtesave të kishave apo referencave të tjera biblike, sëbashku me presionin në drejtimin financiar dhe social, i bënë gjithmonë e më shumë shqiptarë të perandorisë osmane të largoheshin nga rrënjët e tyre fetare.

Po sot, çfarë presioni mund të bëjë shqiptarët t’i kenë të zhveshur muret e jetës së tyre nga elementet hyjnore?

Po ata që i janë kthyer adhurimit të Zotit në godinat e shenjta, ç’do të bëjnë kur vajtja në këto godina nuk do jetë e mundur apo e lehtë?

Çfarë po bëjnë sot besimtarët që COVID nuk i lejon të shkojnë tek ndërtesa e shenjtë?

Ndërsa vëzhgoj kalimtarë dhe shoferë që kalojnë afër shtëpisë sime që gjendet pranë një objekti të tillë fetar dhe jo rrallë arrij të kap në të qindat e sekondës, që bëjnë kryqin ndërsa kalojnë shpejtazi afër. Është një kujtesë e mirë e simbolit më të rëndësishmë të krishtërimit. Po a mjafton që ta mbajë një person të gjallë shpirtërisht, bërja e një kryqi afër ndërtesës së kishës? Apo lutja përpara një ikone në shtëpi?

Më kujtohet në Shqipëri sa herë shihja shoferë që përpara makinës mbanin librin e shenjtë të fesë së tyre, duke harruar që nuk ishte kartoni i librit ai që ju jepte atyre mbarësi, por fjalët brenda librit.

Justifikimi kryesore që kam dëgjuar këto 25 vjet si i krishterë mbi apatinë e individëve ndaj mësimeve të krishtera ishte që “Enveri i shkatërroi kishat e xhamiat dhe ne u rritëm pa Zot”. 

Imagjino të shkosh në një vend ku nuk ka patur shkollë dhe justifikimi të mos ndërtohet shkolla e re, të jetë që për 40 vjet ky vend nuk ka patur shkollë dhe ne jemi rritur pa mësues.

Pas 91′ misionarë dhe misione të cdo kahu erdhën në Shqipëri: arabë, italianë, grekë dhe protestantë nga dhjetra kombe (anglezë, gjermanë, amerikanë, kanadezë, hollandezë, italianë, brazilianë, etj etj). Unë i përkas grupit të katërt dhe jam fryt i atyre misionarëve që punuan me mish e shpirt me njerëz që erdhën nga xhungla mendjeshplarë ish-komuniste.

Por mentaliteti anti-teist shikonte tek shumë misionarë vetëm një gjë: ndërhyrjen e vendeve nga vinin në punët e brendshme të Shqipërisë. Koncepti i spiunëve nuk kishte dalë ende nga mendja jonë. Kur unë u bëra predikues, numri i atyre që mbështetën vendimin tim ishte gati ZERO. (Krejt ndryshe kur këtë gjë merrnin vesh njerëzit në Kanada – kishin zakonisht respekt për njerëzit e kishës. Jo më kot jemi 2 shekuj diferencë në mentalitet). Me kalimin e viteve nuk ishin të paktë ata që e lidhnin punën time për kishën veç me një arësye: të japin rrogë të mirë. Mendja anti-teiste nuk shikonte dot përtej hundës së vet materialiste.

Si përfundim, dua të ftoj cdo lexues të konsiderojë të njohë Perëndinë përtej afreskeve të mureve të kishave dhe të lejojë që piktura më e bukur të gdhendet në shpirtin e vet. Atë nuk ka asnjë qeveri dhe asnjë barbarizëm që mund të fshijë.

MËKATI I DËSHTIMIT TË DASHURISE PËR TË TJERËT

Pasoja më e rëndë e lënies pas dore të takimeve të kishës!

Ne jetojmë në një kulturë të rehatisë, personalizimit dhe të individualizmit. Ne kemi një milion mënyra të përshtatjes së jetëve që të na shkojë për shtat me çdo preferencë tonë.

Kur gjërat janë të vështira, nuk na shkon nëpër mend që të lëmë pas dore përgjegjësitë dhe riorientimit të jetëve tona larg çfarë do gjëje që nuk na shkon për shtat. Madje mund të shtrihet edhe diçka aq e mirë dhe aq kryesore si përkushtimi ynë ndaj kishës vendore.

Ne të gjithë që jemi përfshirë në kishë lokale kemi parë njerëz që lëkunden dhe largohen nga përkushtimi i tyre. Shumë nga ne na është dashur t’i bëjmë thirrje dikujt që të kthehen te pjesëmarrja, të kthehen te shërbesat e adhurimit. Kur ne e bëjmë këtë, ne shpesh shkojmë Hebrenjëve 10:24-25 për të paralajmëruar mbi rreziqet e “lënies pas dore të takimeve, siç e kanë zakon disa…”

Ne insistojmë që ata që lënë pas dore takimet e kishës do të hasin tundime shpirtërore, rënie shpirtërore dhe madje vdekje shpirtërore. Dhe ndërkohë që e gjitha kjo është e vërtetë, ky nuk është theksi i pasazhit. Në fakt, kur e përdorim pasazhin në këtë mënyrë, ne nuk po shfaqim urgjencën hyjnore mbrapa tekstit, por individualizmin tonë të thellë që ka hedhur rrënjë në ne.

Mëkati i parë i lënies së takimeve të kishës është mëkati i dështimit të duam tjerët.

Shikoni çfarë thotë Hebrenjëve 10:24-25: “Dhe le të kujdesemi për njeri tjetrin, për t’u nxitur për dashuri dhe vepra të mira, pa hequr dorë nga të mbledhurit bashkë tonin, sikurse kanë zakon disa, por të nxisim njeri tjetrin, aq më tepër se e shihni ditën që po afrohet.” Ky pasazh me të vërtetë na paralajmëron mbi mëkatin serioz të mospjesëmarrjes në takimet e kishës, por fokusi nuk është çfarë ne mund të presim përmes syve tanë perëndimorë, syve individualistë.

Ky pasazh nuk na paralajmëron ne mbi që kur lëmë takimet e kishës që ne vëmë veten në rrezik. Për më tepër na paralajmëron ne që kur lëmë takimin e kishës ne i vëmë të tjerët në rrezik. Mëkati i parë i lënies së takimeve të kishës është se dështojmë të duam të tjerët.

Mbledhja e njerëzve të Perëndisë është nuk ka të bëjë me bekimin, por të jesh bekim. Së pari nuk ka të bëjë me marrje, por me dhënien. Ndërsa përgatitemi për adhurim të Dielën, konsiderata jonë e parë duhet të jetë: “për t’u nxitur për dashuri dhe vepra të mira.” Ne vijmë te e diela me qëllim, mezi presim t’ju bëjmë të mirë të tjerëve, të jemi një bekim për ata.

Në këto kohë ne ndjejmë zellin tonë të dobësohet, kur ne ndjejmë tundimin të lëmë takimin e të dielës ose tërhiqemi fare, ne duhet të konsiderojmë detyrën që na ka dhënë Perëndia për të “të nxisim njeri tjetrin, aq më tepër se e shihni ditën që po afrohet.” Ky tekst nuk është për ne, por për ata. Ky tekst nuk është për të krishterë individë, por komunitete të Krishtera.

Dhe sigurisht përkushtimi ynë ndaj kishës lokale është më i rëndësishëm sesa përkushtimi ndaj shërbesave të Ditës së Diel. Është përkushtimi ynë ndaj të tjerëve për gjatë gjithë jetës. Është një përkushtim për të adhuruar me ta njëherë apo dy herë në javë, pastaj për të pasur bashkësi me ta, për t’iu shërbyer atyre dhe për t’u lutur për ata të gjithë përgjatë javës.

Ky tekst është për ne për të na lidhur bashkë në një besëlidhje në të cilin ne premtojmë t’iu bëjmë mirë atyre, t’i bëjmë ata objektin e veçantë të vëmendjes dhe inkurajimit tonë. Është një premtim që do të identifikohemi dhe përdorim dhuntitë shpirtërore për të mirën e tyre në mënyrë që t’ju shërbejmë, forcojmë dhe bekojmë ata.

Çdo i krishterë ka një vend në kishën lokale. Çdo i krishterë është i nevojshëm brenda një kishe lokale. Çdo i krishterë ka përgjegjësi brenda një kishe lokale.

Çdo i krishterë duhet të përkushtohet ndaj anëtarëve të kishës lokale për t’i dashur, inkurajuar dhe për t’i nxituar ata në zell deri ditën e kthimit të Krishtit.

Tim Challes (perkthyer nga Genci Cesula)

C’ne Jezusi me grate?

Ndersa kujtuam javen qe shkoi Ringjalljen e Krishtit prej se vdekuri dhe fillimin e nje epoke te re ne fushen e besimit dhe marredhenies me Perendine, nuk mund te leme pa vene ne dukje nje detaj interesant. Ky detaj ndoshta nuk na ben pershtypje ne qe jetojme ne Kanada por ende i ben pershtypje disa shoqerive ku pabarazia gjinore eshte ende ne fuqi.

Personi i pare qe e pa Jezusin te ringjallur ishte Maria Magdalena. E sigurt eshte qe kishte qene nje individ me pasuri-sepse ishte e para ne listen e grave qe ndihmuan financiarisht skuadren apostolike te Jezusit. E sigurt eshte qe Jezusi e kishte cliruar ate prej 7 demonesh. Nuk eshte e sigurt nese kjo Mari eshte Morta e Lazarit dhe Martes.

Maria ishte e para qe vajti te dielen ne mengjes tek varri dhe ishte e para qe u surprizua me gurin e varrit te levizur nga hyrja. Ishte e para qe vajti dhe i tha apostujve burra ate qe kishte pare. Ishte e para qe Jezusi ju shfaq.

Problemi ishte qe deshmia e nje femre nuk ishte shume e besueshme ne ate shoqeri. Ajo qe na ben te mendojme eshte qe pse Jezusi qellimisht zgjodhi t’u shfaqet njerezve jo ne nivele te rendesishme: se pari zgjodhi si apostuj peshkatare e me pas vendos t’i shfaqet nje gruaje. Pali thote qe Krishti zgjodhi te dobtet e kesaj bote per te sfiduar te fortet, te pamesuarit e kesaj bote per te sfiduar te diturit. Krishti me zgjedhjen e deshmitares kryesore te nje gruaje si Maria, solli nje perspektive ndryshe dhe nje revolucion social qe ende ka efekt ne shoqerite e sotshme.

A eshte dicka ne Shkrimet e Shenjta qe sfidon realitetin tend shoqeror?

Te ruajme bashkesine

Le të lexojmë se c’na thotë Hebrenjve 10: 24-39

Dhe le të kujdesemi për njeri tjetrin, për t’u nxitur për dashuri dhe vepra të mira, pa hequr dorë nga të mbledhurit bashkë tonin, sikurse kanë zakon disa, por të nxisim njeri tjetrin, aq më tepër se e shihni ditën që po afrohet.(v.24-25)

Bashkesia jone me Perendine nuk duhet te kthehet ne nje bashkesi egoiste. Ne duhet te kemi bashkesi me te krishtere te tjere ne nje bashkesi lokale. Sic na thote ky shkrim disa besimtare te lekundshem e kishin vecuar veten nga bashkesia me kishen. Na duhet t’i japim rendesi theksimit qe na jepet ne kete varg: ajo cfare japim ne bashkesi dhe jo ajo qe marrim. Besnikeria ne pjesemarrje ne takime te kishes inkurajon te tjeret dhe i nxit ata per te dhene dashuri dhe per te bere punera te mira.

Nje nga motivimet kryesore per besnikeri eshte ardhja e shpejte e Jezus Krishtit. Ne fakt vendi tjeter ku permendet fjala “mbledhurit bashke (v.25) eshte tek Letra e dyte drejtuar Thesalonikasve 2:1 ku tema eshte bashkimi me Krishtin ne ardhjen e Tij.

Tre virtytet kryesore te krishtera paraqiten ne kete pjese te Hebrenjve qe lexuam me lart: besimi (v.22), shpresa (v.23) dhe dashuria (v.24). Keto virtyte jane fryti i bashkesise sone me Perendine ne shenjteroren e Tij.

Reflektim:

  1. Cfare jane perfitimet kryesore qe ti merr nga pjesemarrja ne nje grup ku adhurohet Perendia?
  2. Cfare jep ti si pjese e atij grupi?

Meshari i Gjon Buzukut

Gjon Buzuku është autori i parë i njohur deri më sot i letërsisë shqiptare.Per autorin, nga ishte, ku punoi, mbi ç’baza arriti ta shkruante e ta botonte librin e vet, janë pyetje që ende nuk kanë gjetur një përgjigje të plotë. Ndonjë gjë të paktë që dimë për jetën e autorit, për vështirësinë që hasi, për punën, qëllimin dhe kohën kur e shkroi ose e botoi veprën e vet, e mësojmë vetëm nga parathënia e librit dhe gjuha e tekstit. “u Doni Gjoni, i biri i Bdek Buzuku” Gjon Buzuku ishte një prift katolik i Malësisë së Mbishkodrës, mendohet të ketë qënë nga Kraja.Që nga botimi e deri me 1740, gati dy shekuj, “Meshari” ishte një vepër e humbur, një vepër e panjohur.Më 1740 atë e zbuloi ne Bibliotekën e Propaganda Fides, afër Romës , Gjon Nikolle Kazazi nga Gjakova, që ishte arqipeshkv i Shkupit. Gjithe gëzim për këtue gjetje, ai njoftoi Gjergj Guxetën në Palermo të cilit i dërgoi një faqe.Libri mendohet te jetë shtypur në Venedik me alfabetin latin, duke shtuar disa shenja cirilike për tingujt në shqip.Ky zbulim bëri bujë të madhe, sepse është libri i parë në gjuhën shqipe. Ky zbulim mbeti ne heshtje për më tepër se një shekull, deri më 1909, kur e rizbuloi arbëreshi Pal Skiroi, në Bibliotekën e Vatikanit në Romë, ku gjendet edhe sot. Më 1932 libri u fotokopjua në tri kopje, njëra nga të cilat gjendet ne Bibliotekën Kombëtare Shqiptare ne Tirane.Me 1968, gjuhëtari i shquar shqiptar Eqerem Cabej, botoi studimin shkencor te veprës së Buzukut të shoqëruar me studimin për gjuhën dhe meritat e autorit.Ashtu siç është sot, ka 188 faqe, i mungojnë 16 faqet e para, por edhe disa të tjera në mes. Kështu që, duke mos pasur as kopertinë, as faqen e parë, nuk dimë as titullin e tij të vërtetë dhe as vendin e botimit etj. Eshtë kjo fatkeqësi apo fatmirësi, s’mund ta themi dot. Ndoshta po ta kishte kopertinën ose faqen e parë, libri mund të ishte zhdukur, sepse, me sa duket, ka qënë ne listën e atyre librave që kanë qenë ndaluar.Kështu që janë zhdukur nga qarkullimi të gjitha kopjet e tij dhe mbeti vetem kjo që është e gjymtuar.Kjo ndoshta, është arsyeja që ajo sot gjendet vetëm në dy kopje, të fshehura e të harruara që i ka shpëtuar syrit të inkuizicionit. Kopja që gjendet me sa duket ka qënë përdorur shumë. Veç fletëve të grisura, në shumë faqe anash ka shënime e emra priftërinjsh që, me sa duket, e kanë pasur nëpër duar.


Historia e shkrimit te vepres

Veprat në gjuhën shqipe gjatë shekujve të parë të pushtimit osman janë të pakta.
Më e vjetra prej tyre që ka mbërrite deri në ditët tona, është “Meshari” i Gjon Buzukut (1555).
Vepren e filloi më 20 mars 1554 dhe e mbaroi me 5 janar 1555. Eshtë kjo koha që punoi për shqipërimin, ose për botimin e saj, nuk del e qartë.
Me veprën e Buzukut kemi një vazhdimësi të kulturës shqiptare edhe në kushtet e vështira të pushtimit osman, kulturë që në humanistët u përfaqësua me vepra kryesisht në gjuhën latine, që ishte gjuha e kulturës e kohës dhe që u pasurua më vonë me veprat e Budit, Bardhit, Bogdanit etj. në gjuhën shqipe.

Studime e botime mbi vepren

“Meshari i Gjon Buzukut” (1555) , Tiranë 1968.
Ky eshte botimi i plotë i vepres se Gjon Buzukut, i transliteruar dhe i transkriptuar nga Eqerem Cabej, i cili ka shkruar studimin hyres.Namik Resuli, “Il Messale di Giovanni Buzuku, Vaticano – 1958”, eshte po ashtu botimi i plotë dhe me transkriptim.

Permbajtja e vepres

Libri ka 188 faqe, i mungojnë 16 faqet e para, por edhe disa të tjera në mes. Kështu që, duke mos pasur as kopertinë, as faqen e parë, nuk dimë as titullin e tij të vërtetë dhe as vendin e botimit etj
Permban Librin e Orëve dhe Librin e Meshës, prandaj dhe është quajtur “Meshar”
Eshtë shkruar në shqipen e asaj kohe. Gjuha e veprës është ajo e dialektit të Shqipërisë Veriore e Perëndimore.Për disa tinguj të shqipes si: q, gj, th, dh, z, x, etj; që nuk i përkasin gjuhes latine, autori përdor pesë shkronja që kanë përngjasim me disa shkronja të alfabetit cirilik. Këtë alfabet do ta përdorin edhe autorë pas tij, me ndonjë ndryshim të vogël.
Përmbajtja e veprës dëshmon për përdorimin e shqipes në shërbesat fetare. Kryesisht ka pjese liturgjike, pjesë që lexohen e rilexohen vetëm prej klerikëve në shërbesat kishtare, përkthim i një libri latinisht i shkruar me alfabetin latin.
Për ilustrim po sjellim një pjese nga kjo vepër:


“… Ndë vjetët 1554 njëzet dit ndë mars zuna nfill, e mbarova ndë vjetët 1555, ndë kallënduor 5 ditë. E se për fat në keshë kun mbë ndonjë vend fëjyem, u duo tuk të jetë fajtë, aj qi të jetë ma i ditëshim se u, ata faj e lus ta trajtojnë ndë e mirë…Përse nukë çuditem se në paça fëjyem, këjo tue klenë ma e para vepërë e fort e fështirë për të vepruom ndë gluhët tanë…”

(… Ne vitin 1554 njëzet ditë të marsit e fillova dhe e mbarova në vitin 1555, në dhjetor 5 ditë. E në se, për fat, do të kem gabuar kund më ndonjë vend, unë dua, ku të jetë gabimi, ai që të jetë më i ditur se unë, atë gabim e lus ta ndreq. Sepse nuk çuditem në paça gabuar, duke qenë kjo vepër e parë e fort e vështirë për t’u punuar në gjuhën tonë.)

Ne kohën e protestantizmit në Europë – kërkesa kryesore e kesaj lëvizje ishte që shërbesat kishtare të bëhen në gjuhen amtare.

I ndikuar nga idetë e kësaj lëvizje, Buzuku për t’u krijuar mundësi besimtarëve katolikë shqiptarë të merrnin drejpërdrejt në gjuhen amtare shkrimin e shenjtë.
Puna e tij nuk shërbente vetëm për degjimin e kuptimin e përmbajtjeve te disa ceremonive fetare por edhe pikënisje për shkrimin e gjuhës. Me veprën e tij ai mundohet të afirmonte individualitetin shqiptar. Vepra e Buzukut nuk ka vetëm meritë letrare, por edhe një hap i guximshëm kulturor, që bën pjesë në luftën e popullit shqiptar për çlirim e përparim.
Ai shkruan në pasthenie:
“..u Doni Gjoni, i biri i Bdek Buzukut, tue u kujtuom shumë herë se gjuha jonë nukë kish gjo të të ndigluom ( që të jetë dëgjuar) nsë shkruomit shenjtë, nse dashunit nsë botësë, sanë, desha me u dedigunë përsa mujta me ditunë, me zbritunë ( me ndriçue) pak mendetë e atyne që ndiglonjinë..”.


Të ndriçojmë mendjet e njerëzve, pra ky ka qenë edhe njëri nga qëllimet për të cilin e shqipëroi dhe botoi Buzuku vepren e tij. Madje Buzuku ecën edhe më përpara.
Në “Meshar” gjendet edhe kjo lutje që nuk gjendet ne asnje meshar të botës:

“Gjithë popullsinë e krishtenë ndër Arbanit ata n’mortajet largo, ty të lusmë. O Zot. Te Arbëria, pra aty i rreh zemra Buzukut.”

Vepra është dëshmi e një tradite të mëparshme shkrimi të shqipes kishtare, traditë që rrebeshet e kohërave të vështira që kaloi Shqipëria e kanë marrë me vete. Gjuha e veprës e ka bazën në të folmen e Shqipërisë Verilindore.

Vepra e Buzukut, ne rrafshin poetik dhe estetik

Gjon Buzuku eshte pa dyshim nje nga koloset e kultures shqiptare. Ai eshte nismetari i madh. Emri i pare i Bibliotekes se Gjuhes Shqipe. Kryevepra buzukiane eshte kompedium linguistik me vlera te pazevendesueshme jo vetem ne rrafshin e shqipes se kultivuar, por dhe ne rrafshin me te gjere te albanogjise e te studimeve krahasimtare ballkanike. Skematika filologjike e tekstit te Buzukut ka rendesi te shumefishte, polivalente. Eshte pike referuese dhe pertej kufijve te percaktuar filologjike. Per ne ka rendesi qe Buzuku te konceptohet shume me teper nga c’eshte paraqitur nga skema e tekseve shkollore apo nga studiuesit qe te ndikuar nga koncepte politizuese e idologjizuese nuk kane pare pertej gjethes pyllin. Ne 1582, u be reformimi i kalendarit, u zevendesua kalendari julian me ate gregorian. Ky reformim llogariti 10 dite me pak ne baze te nje analize kalendarike me te sakte. Kjo do te thote se kemi nje zhvendosje te datave kur Buzuku nisi dhe mbaroi librin e tij. Sic dihet, ne Pasthenie, Buzuku shprehet se e nisi vepren me 20 mars 1554 dhe e mbaroi me 5 janar 1555. Kalendari gregorian mbas 1582 korrigjon perfundimisht keto limite dhe ne duhet te themi, sic e vuri per here te pare ne dukje prof. Dh. Shuteriqi se Buzuku e nisi librin e tij per ta shkruar me 10 mars 1554 dhe e mbaroi me 24 dhjetor 1554. Data e botimit te librit behet nje vit me e hershme.Ne do te percaktojme ne kete shkrim nje teze studimore qe i jep vlera Buzukut edhe si shkrimtar e krijues i mirefillte. Natyrisht qe Buzuku eshte perkthyes i madh. Edhe perkthyesi duke respektuar ekuacionet e gjuheve, ne te cilat ai realizon konvertimet gjuhesore ka megjithate nje liri krijimi, sidomos ne ndertimin e struktures sintaksore apo edhe ne zgjedhjen e pershtatshme leksikore. Por, te shtrosh tezen se Buzuku ishte me teper se kaq do te thote ta vleresosh ate me teper se sa roli i perkthyesit. Nje studim me i kujdesshem i librit te Buzukut na ben te mundur te gjejme ne tekst shume elemente te rinj dhe konkretisht edhe fragmente proze apo dhe poetike, origjinale.

Lexoni tekst te Buzukut ne Shqipen e asaj kohe

Lexoni me shume librin e Zeqirja Nezirit -Meshari i Buzukut te cilin mund ta shkarkoni.

Pse prinderit duhet t’i marrin femijet e tyre ne kishe?

Para disa vitesh kam bere bisede me nje te afermin tim lidhur me menyren sesi do te rriteshin femijet tane qe kishin gati te njejten moshe. Vajza ime qe e vogel ka shkuar ne takimet e kishes ku shkoja sebashku me gruan. Kur ishte ende disa jave ne e perkushtuam me lutje perpara Zotit. I dhuruam qe ne fillimin Biblen Time te Pare – nje variant i thjeshtezuar i bibles per femije te vegjel, gje qe vajza e hapte dhe bente sikur e lexonte, duke na kopjuar ne.

I afermi im me tha qe nuk donte t’i shtynte femijet e tij ne nje jete fetare, ata mund ta zgjidhnin vete me vone kete gje. Pra, dy perspektiva ishin ne diskutim, nese duhet t’ia ofrojme jeten e krishtere femijeve apo t’i leme ne dore te tyre. Me lejoni t’ju jap nje detaj qe i afermi im nuk eshte person qe shkon ne kishe dhe ende nuk eshte i sigurte per ekzistencen e Perendise.

Une mendoj qe eshte shume normale per nje familje te krishtere t’i prezantoje me Jezusin, kishen, besimin qe ne fillim. Nese besimi eshte pjese normale e prinderve, nuk ka pse te mos jete pjese normale e femijeve. Ky nuk eshte abuzim me femijen. Prinderit e bejne pjese te gjerave qe bejne dhe femijen e tyre. Me lejoni t’u pergjigjem te ashtequajtur prinderve liberale: 1) Nese prinderit marrin pjese ne nje Pride Parade, a i marrin femijet e vet me vete, pa i pyetur nese jam pro apo kunder? 2) Nese prinderit shkojne ne nje koncert per festat e Nentorit, a nuk i marrin femijet me vete, pa i pyetur ata nese duan te jetojne si shqiptare apo si kanadeze kur te rriten? 3) Nese prinderit deshirojne qe femija i tyre te mesoje Frengjisht, a nuk marrin kete vendim zakonisht pa i pyetur femijet e tyre, duke besuar qe po e bejne per te miren e femijes? 4) Nese prinderit gatuajne mish cdo dite dhe ja japin femijes, a nuk e bejne ata pa e pyetur femijen nese do te jete mishngrenes, vegan apo ne mes?

Pra, nje prind i mire do perpiqet t’i jape femijes ate qe beson qe eshte me e mira. Nese besimi ne Krishtin, vajtja ne Kishe dhe zbatimi i mesimeve Biblike eshte i mire per prindin, ai/ajo ne menyre automatike dhe normale do ia ofrojne dhe ngulisin femijeve te tyre. Pra, ta drejtosh femijen drejt nje jete te krishtere, absolutisht nuk mund te shihet si abuzim me te femijet. Eshte shume normale. Femija kur rritet merr vendime qe jo rralle ndeshen me ate qe prindi deshiroi, parashikoi dhe e mesoi femijen. Ne te gjithe jemi deshmitare te kesaj -duke e patur me te lehte ta bejme vete, sesa te na e bejne femijet.

A ka te mira vajtja ne kishe? Patjeter qe po. Me lejo te rradhis disa prej tyre.

1-Nese e besojme qe Fjala e Zotit eshte si nje shpate qe ndan mendimet e zemres dhe te verteten nga genjeshtra, a nuk do te doje qe femijet e tu te rriten me aftesi per te dalluar te miren nga e keqja? A nuk do te krijoje mundesi qe te degjonin sa me shume nga kjo fjale? E ku flitet me shume fjala e Zotit sesa ne takime te kishes? Ajo qe femijet tane degjojne, do ndikoje ne formimin e tyre. Fjalet kane fuqi dhe ndersa media lufton per te marre vemendjen e femijeve tane duke ju ofruar dhe mesazhe qe ne nuk biem dakort, ne duhet gjithashtu te jemi te qellimshem per t’ia ofruar vetes dhe femijeve tane mundesine per te degjuar vazhdimisht Fjalen e Zotit dhe menyrat sesi mund ta veme ne zbatim parimet hyjnore ne jeten tone te perditshme.

2-Nje prind i krishtere shpreson qe femijet e vet kur rriten po ashtu jane pjese aktive e kishes. Kjo fillon me respektin qe i jepet nje dite ne jave ( qe zakonisht eshte e diela) ku nuk behen punet e zakonshme por i jepet fokusi pushimit ne Zotin. Cfare prinderit bejne, femijet zakonisht kopjojne. Nese nje prind merr pjese me deshire ne takimet e kishes, femijet do e kuptojne kete gje dhe kur rriten kane me teper mundesi te jene aktive ne kishe sesa femijet e prinderve qe jane te krishtere vec dy ore te dielave.

3- Miqesia qe femijet e tu do te ndertojne me femije te tjere te krishtere do te kete perfitime. Te gjithe e dime qe “shoqerite e keqija prishin zakonet e mira” apo “me thuaj me ke rri, te them se kush je“. Pjesemarrja e rregullt ne takime te kishes i ofron femijeve te tu nje mundesi per te bere shoqeri me femije te prinderve qe mendojne si ty ne lidhje pa parime etiko-morale te jetes. Hebrenjte 10:25 na inkurajon te mos heqim dore se mbledhuri sebashku si te krishtere. Ne jemi qenie sociale dhe do te ndertojme shoqeri. Nga eksperienca ime si i rritur prej se paku 25 vitesh, mund te them qe shoqerite me te mira i kam me njerez qe jane besimtare. Imagjino sikur nje pjse te ketyre shoqerive t’i kisha qe kur isha femije.

4- Kisha permes programeve ofron mundesi te jashtezakonshme per femijet. Femijeve pervec se mundesise per te mesuar, u ofrohet mundesia per t’u angazhuar dhe per te qene aktiv: kjo si ne aktivitete te brendshme te kishes apo jashte saj duke ndihmuar ne komunitet. Ne kishe femijeve u jepet mundesia qe t’i zhvillohen aftesite e drejtueshmerise, marrjes se pergjegjesive,por mund te zbuloje aftesi ne kendim, aktrim, kercim qe ndoshta nuk do te dalin shume ne pah, nese nuk do u ofrohet kjo mundesi. Ju besoj qe jeni te informuar qe shume kengetare te njohur e kane filluar karrieren e tyre duke kenduar ne kishe. Eshte i vetmi vend social ku te gjithe kendojne te pakten nje here ne jave.

Cfare mendon ti? A je dakort me keto vezhgime dhe sugjerime? Jeni te mirepritur te komentoni apo te beni pyetje te tjera duke derguar nje email tek info@kishashqiptare.ca.

Kendo nje kenge te re

Sot do fokusohemi mbi rendesine e kendimit te kengeve te reja. Te gjithe degjojne muzike, jo te gjithe kendojne dhe ca me pak kendojne bukur.

Neper kisha kendohet pavaresisht modelit te kengeve apo llojit te muzikes apo veglave muzikore shoqeruese. Muzika dhe kenga eshte bere pjese e pandare e sherbesave te kishes qe ne kohen e hershme. Ndersa eshte rritur pafundesisht numri i kengeve te krishtera eshte rritur dhe mundesia e zgjedhjes se cfare lloj kenge te pelqen. Ajo qe ka qene normale neper kishat shqiptare eshte perkthimi i kengeve kryesiesht nga gjuha angleze. Ka qene shume bekim por dhe sfide, per perkthyesit. Ne kisha te ndryshme degjoje variante te ndryshme te se njejtes kenge. Filluan nderkohe kenget shqip per Perendine te cilat treguan se po ngrihet nje brez muzikeberesish shqiptare. CD jane prodhuar dhe radiot e krishtera tashme kane dhe kenge shqiptare. Lavdi Zotit per gjithe kete pune te mrekullueshme. Le te shohim se cfare na thote Bibla ne lidhje me kendimin e kengeve te reja: Psalmi 96:1  Këndojini Zotit një këngë të re, këndojini Zotit, o banorë të të gjithë tokës! Psalmi 33:3  Këndojini një kenge të re, bjerini me mjeshtëri veglës (muzikore)  dhe brohoritni. Psalmi 98:1  Këndojini Zotit një këngë të re sepse ka bërë mrekulli; dora e tij e djathtë dhe krahu i tij i shenjtë i kanë siguruar shpëtimin. Psalmi 149:1  Aleluja. Këndojini Zotit një këngë të re, këndoni lavdinë e tij në kuvendin e shenjtorëve. Isaia 42:10 I këndoni Zotit një kantik të ri, lëvdimin e tij nga skajet e tokës, o ju që zbrisni në det, dhe atë që ai përmban, ishujt dhe banorët e tyre. Ndersa me siper ne shohim nje thirrja per te kenduar nje kenge te re, me poshte shohim tek Zbulesa per te shpenguarit qe kenduan nje kenge te re. Zbulesa 5:9-10 Dhe këndonin një këngë të re duke thënë: “Ti je i denjë ta marrësh librin dhe të hapësh vulat e tij, sepse ti u there, dhe me gjakun tënd na bleve te Perëndia nga çdo fis, gjuhë, popull dhe komb, dhe na bëre mbretër dhe priftër për Perëndinë tonë, dhe do të mbretërojmë mbi dhe”. Zbulesa 14:3  Ata këndonin një këngë të ri përpara fronit, përpara katër qenjeve të gjalla dhe përpara pleqve; dhe asnjë nuk mund ta mësonte kantikun përveç të njëqind e dyzet e katër mijëve, që ishin shpenguar nga toka. Me poshte eshte me personale krijimi dhe kendimi i kenges se re: Psalmi 40:3  Ai vuri në gojën time një kenge te re për të lëvduar Perëndinë tonë; shumë njerëz kanë për ta parë këtë, do të dridhen dhe do t’i besojnë Zotit. Psalmi 144:9  O Perëndi, do të këndoj një kenge te re, do të këndoj lavdet e tua me një harpë me dhjetë tela. Ndersa duket sikur psalmi eshte shkruar per ata qe kane dhurate dhe aftesi per te kenduar dhe kompozuar, duket qe nuk eshte vec aftesi kompozimi. Kenga eshte nje shprehje e gjendjes emocionale te njeriut dhe ne kendojme kengen e dikujt tjeter per situata te tilla. Ka disa kenge qe nuk jane bere per publikun, keshtu qe nuk do te kete vleresim per kengen me te mire, ashtu sic nuk ka vleresim ne propozimet e dashurise midis nje cifti. Shikoje menyren per t’i kenduar Zotit kengen e shpirtit tend, ajo eshte kenga e re qe Ai pret te degjoje prej teje. Para shume vitesh nje grua plake qe nuk dilte nga shtepia, besoi ne Jezusin. Une e vizitoja here pas here dhe si besimtar i ri qe isha, pak a shume i transmetoja ate qe degjoja dhe mesoja ne takimet biblike. Nje dite i solla disa flete me kenge per Zotin, sa u gezua, pavaresisht se une isha i trishtuar qe ajo nuk dilte dot nga shtepia te merrte pjese ne takime si cdo besimtar tjeter. Nje dite e vizitova dhe pyeti si nje femije i vogel, megjithese ajo ishte te pakten 50 vjet me e madhe sesa une: “A merzitet Zoti qe une i kendoj ne mes te nates?” I befasuar ju pergjigja: “Patjeter qe JO. Zoti gezohet kur ti i kendon Atij me gjithe zemren tende”. Ajo nuk e dinte muziken e vertete te kenges, por krijonte muzike ndersa lexonte varjget e printuara te kenges se perkthyer. Ajo ishte halla ime e madhe. Ajo u duk e cuditshme ne syte e farefisit, sepse kishte filluar te besonte ne Zot, ndersa kishte qene “aspak fetarja” e familjes me pare. Ndryshimi i saj per mua duket qarte: ajo lexonte biblen cdo dite dhe i kendonte Zotit ne mes te nates, me kenget e saj. Mik dhe mikesha ime, une dua qe ti te jesh i/e cliruar plotesisht qe t’i kendosh Zotit, cfare zemra jote ka. Sigurisht qe se pari duhet te sigurohesh qe Jezusi eshte ne jeten tende i pari, kjo do beje qe ti t’i kendosh atij sinqerisht kengen tende.

Kendoji pra Zotit nje kenge te re, kengen e shpirtit tend.

nga Endrit Mullisi

Mireseerdhe

No Bricks are currently in this Stack.
+ Add A Brick To this Stack
    Vizioni yne: Ne cdo komunitet shqiptaresh ne Kanada duhet te shkoje ungjilli i Krishtit dhe te formohen grupe studimi te bibles dhe lutjeje. Kisha Shqiptare ne Kanada si nje kishe shqip-folese kerkon qe te ngreje lart emrin e Krishtit ne diaspore e kudo qe Zoti na drejton. Kisha ekziston si nje qender per shqiptaret dhe nje vend ku cdo shqipfoles mund te mesoje mbi Krijuesin e te gjeje nje bashkesi vellezerish e motrash ne besim.   Mirepresim cdo koment qe mund te lini ne fund te mesazhit, dhe sugjerime apo pyetje te drejtperdrejta. Une jam i gatshem te ndihmoj me ate qe une kam mundesine. Coni nje email tek info@kishashqiptare.ca ose telefononi ne: 647-880-9124 dhe te fillojme biseden. Lutemi qe Zoti t’ju drejtoje dhe dhente drite ne rrugen qe keni perpara. Mireupafshim!